Recent las ik een blog over het meer betrekken van de patiënt bij ‘Kwaliteit van Zorg’. In die context vind ik de kop: ‘We willen allemaal dat de patiënt beter wordt’ erg interessant. Wat zou de patiënt eigenlijk zelf willen? Ik ga daarnaar in het blog op zoek.
De blog is geschreven door Robbert Huijsman, manager van het programma Kwaliteit van Zorg bij Zilveren Kruis Achmea. Hij geeft aan dat het perspectief van de patiënt meer mee wordt gewogen bij het bepalen van kwaliteit en keuze. Hiervoor zijn uitkomstindicatoren ontwikkeld. ‘Best lastig te ontwikkelen die uitkomstindicatoren’, aldus Huisman. Dat begrijp ik want geen patiënt is gelijk natuurlijk. Zolang WE willen dat de patiënt beter wordt, doet wat de patiënt zélf wil er namelijk helemaal niet toe. Vanuit een dergelijke basishouding plaats je jezelf op een voetstuk en zeg je eigenlijk: ‘Wij weten wat het beste voor u is’. Als patiënt moet je dan al heel stevig in je schoenen staan om daar tegenin te gaan.
Kwetsbaarheid
‘Hoe kunnen we de patiënt het beste helpen?’ In mijn ogen zou dit al een betere kop boven de blog zijn. Je laat als deskundige een beetje je kwetsbaarheid zien. Want als die patiënt ook zelf iets te zeggen heeft over de kwaliteit van zorg, dan kun je gewoon niet alles weten. Dan zul je vragen moeten stellen over zijn leefsituatie, zijn tevredenheid daarmee, het levensperspectief, zijn ziektebeleving, zijn behoefte aan zelfredzaamheid en autonomie. Als je dat in beeld hebt, kun je eigenlijk pas écht samen bepalen wat de beste zorg is.
Citaat uit het blog: ‘Steeds meer patiënten willen een bewuste keuze maken waar zij zich laten behandelen en willen het gesprek met hun arts over kwaliteit voeren. Wij merken dat aan het gebruik van onze zorgservices waarbij wij patiënten helpen bij het verzamelen van kwaliteitsinformatie en de duiding daarvan.’ Als ik dit lees ben ik in eerste instantie onder de indruk. Goh, wat goed, ze helpen je bij het maken van een keuze waar je je het best kunt laten behandelen. Maar als ik er verder over denk, denk ik: dit klopt helemaal niet. Over welke kwaliteit spreken we dan? Ik wil gewoon een arts die zich verdiept in mij, mijn manier van leven respecteert en daar de behandeling en zorg op afstemt. Die uitgaat van de door mij gewenste kwaliteit van leven en de risico’s respecteert die ik daarmee in zijn ogen neem. Dus is de vraag: Op basis waarvan maakt iemand een keuze voor wat voor hem of haar de kwaliteit van zorg bepaalt?
Zorg verbeteren
Vervolgens nodigt Robbert Huisman zijn publiek uit om met hem en Zilveren Kruis mee te denken en te praten over hoe het nog beter kan en hoe ze samen veel meer mensen kunnen bereiken. Hij schrijft: ‘De zorg verbeteren is namelijk iets wat we samen moeten doen, want uiteindelijk wil iedereen hetzelfde: zorgen dat de patiënt beter wordt. Deze verbeterambitie hebben we tot uitdrukking gebracht in een motto: shifting the curve up and to the right. Dat betekent dat de kwaliteitsscores omhoog gaan en de verschillen tussen zorgaanbieders kleiner worden.’
Lieve mensen, hier komt de aap uit de mouw. De verschillen tussen de zorgaanbieders moeten kleiner worden. Maar als ik als patiënt geen keuze heb in wat voor mij kwaliteit betekent, hoe kun je dan spreken van kwaliteit van zorg? Wat voor mij kwaliteit van zorg is, is dat niet op voorhand ook voor een ander. Verschil moet er wezen, omdat patiënten verschillend zijn. Als je patiënten serieus neemt in hun (emotionele) keuzes, zul je ze ook een keuze moeten bieden vanuit hun perspectief in plaats vanuit het perspectief van de zorgverzekeraar en zorgaanbieder. Dan zeg je niet meer: ‘Wij willen zorgen dat de patiënt beter wordt’, maar: ‘Wij willen de patiënt het beste helpen zijn kwaliteit van leven te leiden.’ Dan moet je samen op zoek naar die kwaliteit…. Dan neem je de patiënt als vertrekpunt voor het bepalen van kwaliteit van zorg.
Kritische buitenstaander
Het blijft voor ‘deskundigen’ lastig om het perspectief van de cliënt en diens leefomgeving mee te nemen in beleidsontwikkeling, programma’s en plannen. Ik zou graag eens wat vaker gevraagd worden om bij dergelijke ontwikkelingen de rol van kritische buitenstaander te vervullen met oog voor participatief taalgebruik en het perspectief van patiënt en familie.
Mantelzorger
