Maar niet alleen ons persoonlijk wereldbeeld verandert. De hele wereld verandert. Langlopende megatrends komen abrupt tot stilstand of versnellen in razend tempo. Denk enerzijds aan globalisering en anderzijds aan de inzet van (communicatie)technologie.
Ingrijpende beslissingen
Elke dag, en soms meerdere keren per dag, moeten we beslissingen nemen met grote gevolgen. Gevolgen die bovendien lang niet altijd te overzien zijn. Voor de meesten blijft het beperkt tot beslissingen op persoonlijk vlak. Waarbij de gevolgen desalniettemin groot kunnen zijn, maar meestal raken we daarmee een beperkt aantal mensen.
Sommigen moeten beslissingen maken waarvan de gevolgen groter kunnen zijn en waardoor meer mensen geraakt worden. En enkelen moeten gróte beslissingen maken met gróte gevolgen. Voor grote groepen mensen of zelfs de hele maatschappij. Voor ons dus.
Vertrouwen op experts
Wij moeten accepteren dat er ingrijpende beslissingen voor ons gemaakt worden. Daarbij moeten we vertrouwen op experts. En dat valt lang niet altijd mee.
Want wanneer is iemand een expert? En tot hoever reikt die expertise? Een echte expert kan zich alleen maar uitspreken op een heel beperkt en specifiek gebied. Terwijl we in de media vooral experts zien die zich over brede gebieden uitspreken, of die elkaar tegenspreken. De grens tussen wetenschappelijke kennis en een mening is snel bereikt en niet altijd duidelijk.
En dan heb ik het nog niet over de mensen die zich uitspreken alsof ze expert zijn, maar dat helemaal niet zijn. Televisieprogramma’s zitten er vol mee. Om over social media nog maar te zwijgen. Daar zien we vooral effecten van een andere megatrend, de polarisering. Elk social mediakanaal kent zijn eigen toon en trekt zijn eigen publiek. Maar overal zien we de tweedeling. Vertrouwen versus wantrouwen. Hoop versus wanhoop. Liefde versus angst.
Welk nieuws kunnen we eigenlijk nog vertrouwen? Wie informeert reëel en relevant? Wie verspreidt nepnieuws, zoekt sensatie en is uit op clickbait? Ook hier is het verschil lang niet altijd duidelijk en de grens vaag.
Vertrouwen op beleidsmakers
Hetzelfde kunnen we zeggen over de politiek. De inmiddels bekende patronen zien we in alle hevigheid terug. Sommigen verrassen positief, anderen stellen teleur. Sommigen stellen algemeen belang voorop, anderen politiseren de crisis.
En wat gebeurt er in de internationale politiek? Ook weinig hoopvols. Het coronavirus trekt zich niets van grenzen aan, maar de landen lukt het nauwelijks om tot gecoördineerde acties te komen. Solidariteit is vaak ver te zoeken, het America First van Trump lijkt gemeengoed geworden.
Wat is er eigenlijk belangrijk?
Ons beeld over wat er werkelijk toe doet, is in korte tijd volledig gekanteld. Bijvoorbeeld over welke beroepen belangrijk zijn. De lijst met vitale beroepsgroepen maakt op een pijnlijke manier duidelijk welke mensen we genegeerd en ondergewaardeerd hebben. Hopelijk zijn we in de toekomst dapper genoeg om (letterlijke en figuurlijke) waardering meer te baseren op maatschappelijk nut en noodzaak dan op opleidingsniveau en status.
Ons werk verandert
Ons werk bij Transvorm krijgt ook een herdefiniëring. Deels tijdelijk, maar deels misschien definitief. Veel van onze normale werkzaamheden zijn letterlijk onmogelijk geworden. Grote evenementen als de Ontdekdezorg week moesten worden afgelast. Fysieke bijeenkomsten zijn sowieso uit den boze en t/m eind april zijn alle bijeenkomsten, trainingen, workshops en netwerken afgelast.
Een ander deel van ons werk kan nog doorgaan, maar is plotseling triviaal geworden. Onze arbeidsmarktinformatie is op dit moment niet relevant, prioriteiten liggen elders. En terecht. Achter de schermen werken we aan informatie die later, als alles weer normaal is, weer relevant zal zijn. Al valt dat niet mee. Want wanneer is later? En wat is dan normaal? Oóit zullen we dingen weer normaal gaan vinden. Maar dat zal dan wel een nieuw normaal zijn. En hoe dat eruit ziet? Wie het weet mag het zeggen.
Extra handen voor de zorg
Gelukkig zien we dat er in tijden van crisis ook hele mooie dingen ontstaan. En gelukkig kunnen we ons nuttig maken. Dat doen we dan ook met overtuiging. De corona-crisis leidt tot een massale waardering voor het zorgpersoneel. En spontane initiatieven van mensen en organisaties hebben geleid tot een overweldigend en hartverwarmend aanbod van mensen die hulp willen bieden aan zorgorganisaties die overbelast raken.
Het matchen van het aanbod van die duizenden mensen op de vraag van de zorgorganisaties is een gigantische klus waarin wij, samen met landelijke partijen, onze tanden hebben gezet.
Een complexe puzzel die veel voorbereiding vergt. Sinds afgelopen weekend is er achter de schermen keihard gewerkt om dit te realiseren. De eerste resultaten worden op korte termijn zichtbaar! Kijk op extrahandenvoordezorg.nl voor meer informatie.
Vertrouwen en compassie
De corona-crisis brengt slechte én mooie dingen naar boven. Ik focus graag op het mooie, ik weiger het vertrouwen in de medemens te verliezen. En ik zou het mooi vinden als er wat meer compassie was. Als mensen hun angst en wanhoop durfden te erkennen en uit te spreken zónder te normeren, met de vinger te wijzen of een zondebok te zoeken.
Ergens las ik: “iemand kan niet voor iedereen zorgen, maar iedereen wel voor iemand.” Laten we daar alvast mee beginnen!
Ik wens iedereen, en zeker onze collega’s in zorg en welzijn, veel vertrouwen toe. Vertrouwen in jezelf, vertrouwen in elkaar.
Martin van Berloo
Beleidsmedewerker Strategische Analyse bij Transvorm