Deze beroemde zin uit de Star wars films wordt gebruikt om iemand geluk te wensen die op een missie gaat vol onvoorspelbare uitkomsten en risico’s.
‘The force’ geeft hoop en vertrouwen dat de missie kan slagen. Iets dat we met alle uitdagingen en problemen en korte resterende tijd ook nodig hebben om de transities in de zorg tot een succes te maken.
Wat zou die ‘force’ kunnen zijn die ons gaat helpen? Mogelijk de transitiecommissie sociaal domein, die onder leiding van Han Noten gaat onderzoeken of gemeenten de noodzakelijke bestuurlijke, organisatorische en financiële maatregelen hebben getroffen om taken in de jeugdhulp, langdurige zorg en begeleiding naar werk te kunnen uitvoeren.
Een ‘taskforce’ dus. Dat is op zich goed nieuws. En hard nodig. Het zou ook kunnen helpen. Er zijn echter cruciale valkuilen die vermeden moeten worden.
Stimuleren
Wat we nu niet nodig hebben, is een taskforce die gaat inventariseren wat er allemaal niet goed gaat. Dat weten we al. Daar worden we dagelijks mee geconfronteerd. De nog resterende tijd is te kort voor uitgebreid onderzoek. De oplossingen moeten nu lokaal en regionaal gecreëerd worden. Gemeenten, zorgaanbieders, cliëntenorganisaties, iedereen doet daar zijn uiterste best om in de veelheid en complexiteit van de transities overeind te blijven. Dat moeten we overeind houden en stimuleren.
Wat we nu wél nodig hebben, is dat de mensen die verstand hebben van de lokale en regionale situatie en die de oplossingen voor de problemen kennen, worden gemobiliseerd. En die zijn er gelukkig legio. We kennen ze ook al. Dat zijn al die cliënten, hun vertegenwoordigers, ervaringsdeskundigen en de professionals die met hen werken, die dit al dagelijks doen.
Versterken
Als de transitiecommissie erin slaagt hen te ondersteunen en versterken in hun positie en inbreng, als er geluisterd wordt naar de verhalen en vragen van cliënten over kwaliteit en doelmatigheid en als daar naar gehandeld wordt, dan kan er iets moois ontstaan. Anders is het risico van weer een bestuurlijke werkelijkheid die niet overeenkomt met de vragen in de zorg levensgroot. En hebben we een nieuwe systeemwerkelijkheid gecreëerd in plaats van dat we terug gaan naar de bedoeling van de zorg.
Draaipunt
Wij hopen dat deze beweging ondersteund wordt. Dat de transitiecommissie het aandurft het draaipunt van de transitie te leggen bij hen waarvoor we het doen: de cliënten. En hen daarin te versterken met kennis, geld en positie. May the force be with thém!
Paul van Rooij
Directeur GGZ Nederland