We zien steeds meer zorgpaden in de zorg en die vragen om een goed op elkaar afgestemde logistiek waarbij vaak meerdere afdelingen binnen een ziekenhuis betrokken zijn. Dagelijks ontstaan er frustraties bij zowel professionals als patiënten over het feit dat deze afstemming niet altijd optimaal geregeld is. Als professionals verbazen wij ons over dat in onze opleidingen eigenlijk totaal geen aandacht is voor hoe je deze logistiek goed organiseert en hoe je als professional hier in kunt participeren. Tijd voor verandering, tijd voor het tonen van medisch leiderschap.
Van oudsher worden medische specialisten heel sterk geschoold en nageschoold in het medisch-inhoudelijke domein. Deze expertise draagt natuurlijk in belangrijke mate bij aan de kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg die we in ons land hebben. Echter de huidige tijd schreeuwt om meer aandacht voor andere domeinen die maatschappelijk steeds belangrijker worden, zoals doelmatige zorg, kosteneffectiviteit en patiëntenparticipatie. Het veranderd zorglandschap en de maatschappij vragen om dokters die naast hun medisch kennis ook getraind zijn in deze andere domeinen.
Medisch leiderschap
Al die competenties worden gevonden in het zogenaamde CanMEDS-model, een model ontworpen voor de medische opleiding om deze domeinen in de opleiding te verwerken. Binnen het landelijke MMV-project loopt het Canbetter project, waarin medische professionals samen met onderwijskundigen enthousiast werken aan het concretiseren van deze competenties binnen maatschappelijk relevante thema’s zoals: doelmatigheid, patiëntveiligheid, ouderenzorg, patiëntenparticipatie en medisch leiderschap.
Binnen dit project werd voor medisch leiderschap een piramide ontwikkeld, in nauwe samenwerking met het Platform Medisch Leiderschap, waarbinnen gedefinieerd werd wat basiskennis binnen dit domein voor medisch specialisten zou moeten zien en wat verwacht kan worden van geïnteresseerde/ getalenteerde dokters. Het Platform Medisch Leiderschap is een platform geïnitieerd door artsen dat zich inzet voor de verankering van medisch leiderschap in zowel de opleiding als de dagelijkse praktijk.
Handvatten
Op twee juli jongstleden werd in Zeist het congres ‘Medisch leiderschap in de medische vervolgopleidingen’ georganiseerd door Canbetter in samenwerking met de Jonge Specialist, de belangenbehartiger van de medische specialisten in opleiding, en het platform medisch leiderschap. Dit congres werd uitermate goed bezocht . Dit illustreert mooi de interesse voor dit thema. Dit blijft echter een selecte groep van artsen die zoekende zijn naar hoe ze invulling kunnen geven aan medisch leiderschap. Het bovengenoemde Canbetter-project levert handvatten hoe te beginnen met medisch leiderschap in de medische vervolgopleiding/ dagelijkse praktijk.
Daarnaast zijn er landelijk vele initiatieven, zoals bijvoorbeeld de Summer Academy georganiseerd door MBE en TIAS die de mogelijkheid biedt aan jonge enthousiaste dokters om zich te verdiepen in leiderschap en healthcare management. Dit zal voor een selecte groep een mooie opstap zijn na het volgen van een healthcare MBA in het vervolg van hun carrière.
Bankierswereld
Deze initiatieven zijn een goede start, maar de komende jaren zal meer geïnvesteerd moeten worden in de vorm van tijd en geld (uit de beschikbaarheidsbijdrage en eigen investeringen door zowel opleiders als jonge dokters zelf) om medisch leiderschap veel krachtiger in het gezondheidssysteem te verankeren. Verder zou interactie met andere leadership traineeships zoals bijvoorbeeld in de bankierswereld bestaan goed zijn om een bredere scoop te ontwikkelen en anders naar de eigen afdeling/ ziekenhuis te kijken.
De tijd is aangebroken voor artsen om deze rol gezamenlijk op te pakken en samen op de werkvloer met elkaar en andere stakeholders in het veld te streven naar een inspirerende kwalitatief hoogstaande werkomgeving. Wij zijn er klaar voor en hier druk mee bezig en wij roepen iedereen op om die professionals uit te dagen en te faciliteren om de handschoen op te pakken. Wij pakken hem graag op!
Nardo van der Meer en Jesse Habets
Nardo van der Meer is hoogleraar TIAS en cardio-anesthesioloog en intensivist Amphia
Jesse Habets is radioloog in opleiding en bestuurslid van de Jonge Specialist
