De afbouw van medicatie kan tegelijkertijd bijdragen aan een duurzamer zorg en meer kwaliteit van leven. Twee speerpunten van de zorg van de toekomst.
Minister Bruno Bruins zette zijn handtekening onder de Green Deal voor de Zorg. Samen met 132 andere partijen. Om de zorg duurzamer te maken; minder CO2-uitstoot, zuiniger gebruik van grondstoffen, minder medicijnresten in het water en een gezondere leefomgeving.
Twee dagen later nam hij het Manifest Leefstijlgeneeskunde in ontvangst. Een pleidooi van TNO en LUMC en meer dan duizend (medische) opinieleiders, professionals en patiënten voor leefstijl als medicijn in gezondheidszorg. Om Nederland gezonder te maken: minder chronische aandoeningen, minder medicatie, meer kwaliteit van leven.
Deze twee bijeenkomsten met elk hun eigen publiek hadden veel gemeen. Beiden zetten namelijk zwaar in op afbouw van medicatie. Ogenschijnlijk zonder het van elkaar te weten. Elk vanuit hun eigen optiek, met andere argumenten, maar met eenzelfde beoogde uitkomst: minder pillen, meer gezondheid.
Goed gedoseerd
Vooropgesteld, geneesmiddelen zijn een groot goed. Althans, als ze hun werk doen en ze goed gebruikt worden, goed gedoseerd zijn en minimale bijwerkingen geven. Vier op de tien Nederlanders gebruiken geneesmiddelen van de apotheek op recept van een arts. Meer dan een miljoen ouderen (>65 jaar) gebruiken vijf of meer verschillende medicijnen. En hier kan veel mis gaan.
Hoe meer pillen mensen gebruiken, hoe meer kans op bijwerkingen en interacties die het gunstige effect van de middelen afzonderlijk negatief kunnen beïnvloeden. Daarnaast is het de vraag of veel medicamenten nog wel nodig zijn. De dokter schreef ze ooit voor en er is niet gesproken over afbouwen, de klacht is al lang verdwenen of het middel voegt weinig tot geen waarde toe. Ook de waarde van preventieve pillen bij zeer oude patiënten staat ter discussie.
Ook de dosering is vaak een probleem. Artsen schrijven nogal eens te veel of te weinig voor en middelen worden onregelmatig gebruikt. Dusdanig suboptimaal dat pillen niet doen wat ze moeten doen maar helaas toch nare bijwerkingen geven. Tot slot worden veel geneesmiddelen voorgeschreven terwijl een minstens zo goed of beter niet-farmacologisch alternatief voorhanden is. Een toenemende stroom wetenschappelijk onderzoek laat de waarde zien van voeding en leefstijl bij het voorkomen en behandelen van cardio metabole aandoeningen waaronder diabetes type 2. Het is bovendien een alternatief waaraan veel mensen de voorkeur geven als ze voor de keuze staan: spuiten of spruiten?
Demedicaliseren
Kritischer en optimaler voorschrijven, therapietrouw bevorderen en wetenschappelijk onderbouwde leefstijlinterventies inzetten, leiden tot afname van het medicijngebruik. Het mes van demedicaliseren snijdt aan meerdere kanten. En ook nog eens lekker scherp. Minder pillen, poeders en pufjes geven minder medicijnresten in het afvalwater, zinnigere en zuinigere zorg, meer gezondheid en kwaliteit van leven en verder een boost aan de eigen regie van de patiënt. Goed voor ‘people’, ‘planet’ en ‘profit’. Laten we duurzaam en vitaal verbinden, doet u mee?