Mislukt (Ont)Regel de Zorg door bureaucratie?

In een recente uitgave van het blad verzucht de hoofdredactrice:

“Een bijzondere tijd waarin dwars door alle (para)medische disciplines en dwars door alle instellingen en (overheids)instanties heen de neuzen dezelfde kant op gingen. Minister Hugo de Jonge bezocht VvAA, er waren schrapsessies en er werden denktanks in het leven geroepen. De sfeer was zo goed dat ‘we’ (lees: zorgprofessionals) zelfs de hand in eigen boezem konden steken als het ging om (controle)regels die we onszelf kennelijk hadden opgelegd.”

Vijf jaar geleden werd de beweging overgenomen door VWS. In dezelfde uitgave staat een interview met (demissionair-)minister Connie van Helder over wat er daarna is gebeurd. Uit het interview blijkt dat het ministerie de geïntegreerde aanpak verlegde naar een aanpak waarbij – volgens critici – “de focus na die overname teveel komt te liggen op in het veld ontstane regels en te weinig op regelgeving van VWS en zorgverzekeraars”.

Zelf bestrijdt zij dat er te weinig wordt ontregeld aan de kant van zorgverzekeraars en VWS en stelt:

“Waar (Ont)Regel de Zorg zich eerst vooral richtte op het afschaffen van landelijke regels, hebben we nu onze blik verbreed en zetten we ook in op het stimuleren van lokaal ontregelen. Omdat we zagen dat daar ook veel potentie ligt om mooie resultaten te behalen als je in het achterhoofd houdt dat bij grote zorginstellingen tot wel 70 procent van de regeldruk een interne oorsprong heeft. Maar we zijn onze eigen regelgeving en die van andere regelmakers zeker niet uit het oog verloren. Het is niet óf-óf, maar én-én. Dus dat geldt ook voor regelgeving vanuit VWS en zorgverzekeraars.”

Hiermee dreigt “(Ont)Regel de Zorg” een prestige strijd te worden waarbij de regeldruk vanuit het zorgstelsel en zorgverzekeraars uit de wind wordt gehouden.

De minister baseert zich met haar stellingname volledig op het onderzoek van Vilans dat de regeldruk in de Langdurige (Extramurale) Zorg onderzocht. In dit onderzoek worden de gevolgen van de decentralisatie niet betrokken en de resultaten zijn niet representatief voor de curatieve zorg. Het onderzoek van het NIVEL “Zorgprofessionals worden graag betrokken om regeldruk op alle niveaus te verminderen” is breder opgezet maar ook daar overheersen de problemen bij de Langdurige Zorg. Beide onderzoeken zijn overigens gebaseerd op interviews met zorgverleners en kijken niet naar wat de gevolgen zijn van het zorgstelsel op de interne organisatie van de (langdurige) zorg. Het selectief “shoppen” in rapporten – ter bevestiging van het eigen beleid – lijkt een handelsmerk van ministeries te zijn.

Het interview met de minister besluit met de vraag of zij verwacht het doel van 5 procentpunt minder ervaren regeldruk in 2025 te behalen. De minister antwoord:

“Dat zal een hele kluif worden, maar we gaan hier hard mee aan de slag. En ik herhaal graag: ik ben in voor een meer radicale aanpak van de regeldruk. Mijn ambitie is dat het zorgveld er nog meer van gaat merken.”

De voorzitter van de VvAA is somber gesteld:

‘Het kabbelt voort, echte verandering zien we niet. De regeldruk lijkt eerder meer dan minder te worden”.

Aan het slot van haar column verzucht de hoofdredactrice:

”We hadden de regie nooit uit handen moeten geven aan het ministerie. Ministeries (niet alleen VWS) kunnen geen echte vaart maken als het om veranderen gaat. Dat blijkt steeds opnieuw”.

Het is overigens de vraag of organisaties zoals de VvAA in staat zijn de moloch van VWS een gecorrigeerde koers te laten varen.

Robert W. Kreis

Chirurg N.P.

Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc