Missie Veerkracht, en wel nu!

We hebben in deze ongekend spannende tijd laten zien, dat we als samenleving in staat zijn mee te bewegen om een dreigende en verwarrende situatie het hoofd te bieden. Veerkracht houdt ons overeind. Maar in de afgelopen periode is ook helder geworden, dat onze veerkracht ontoereikend is. Mensen, die bijvoorbeeld lijden aan welvaartsziekten als hartfalen, COPD, overgewicht of diabetes, lopen de grootste risico’s. Vooral zij belanden op de IC en sterven aan de complicaties van het virus.

Nu een vaccin op zich laat wachten, er (nog) geen eenduidige behandeling is, en de besmettingen weer oplopen, doen we er − als individu en samenleving − goed aan om boven alles gezonder en veerkrachtiger te worden.

Naïef: overheid als toereikend sociaal vangnet zien

Zo’n aanpak voor de langere termijn is meer dan welkom naast de huidige korte termijn aanpak van de overheid. Die laatste is te kwetsbaar en verliest aan draagvlak in de samenleving. Het is denkbaar, dat we straks van de ene gezondheidscrisis in de andere rollen, zonder dat we ons daar adequaat tegen kunnen beschermen. Laat staan dat we het hoofd kunnen bieden aan het verlies aan gezondheid en veerkracht door de stress, schulden, werkloosheid, eenzaamheid, scheidingen en dergelijke, die de getroffen maatregelen met zich meebrengen.

Het is naïef om te denken dat de overheid een toereikend vangnet van sociale en zorgvoorzieningen blijvend kan organiseren in tijden van economische neergang. Investeren in de gezondheid en veerkracht van de bevolking is simpelweg bittere noodzaak. Alleen zo kunnen we zorg- en sociale voorzieningen ontlasten en de economie weer op peil krijgen.

Versnipperde initiatieven te weinig effectief

Maar hoe pakken we dat aan? Al jaren zijn vele honderden organisaties, zzp’ers, zorgverleners en anderen bezig met het propageren en stimuleren van preventie, participatie, aandacht voor gezond en veerkrachtig leven en een gezonde leefomgeving. Vaak richten zij zich op een of enkele facetten en interventies, zoals bijvoorbeeld voeding, bewegen, preventie van infectieziekten of vermindering van stress.

Dat is goed en nuttig, maar door de versnippering van initiatieven zijn deze samen onvoldoende effectief. Het overzicht en de grote lijn ontbreken bij beleidsmakers en andere partijen die belangrijke besluiten over (on)gezondheid en veerkracht moeten nemen. Ook het publiek merkt weinig van een coherent volksgezondheidsbeleid.

Gebundelde en afgestemde actie noodzakelijk

Nu staan we als samenleving op een kantelpunt. Natuurlijk kunnen we geen absolute garanties voor de toekomst bieden; een pandemie of andere gezondheidscrisis is ook in de toekomst simpelweg niet uit te sluiten. Maar dit is wel hét moment om de vlucht naar voren te maken en in een gezonde en veerkrachtige samenleving te investeren. De coronacrisis is niet de enige reden, maar onderstreept wel pregnant de noodzaak hiervan.

Alleen met gebundelde en afgestemde actie binnen en buiten het domein van de gezondheidssector, zorgen we ervoor dat we als bevolking grote gezondheidsbedreigingen als de huidige coronacrisis gezonder, veerkrachtiger en dus sterker tegemoet kunnen treden.

Focussen op wat er wél mag en moet

Hierbij is het essentieel, dat we gesteund worden door een overheid, die daadwerkelijk in een duurzaam veerkrachtige samenleving gelooft, en die vanaf nu actief werk maakt van gezondheidsbeleid dat daarop is ingericht en aangesloten. Concreet: het uur van de waarheid is aangebroken voor de overheid.

Tot nog toe somde zij in tal van corona-persconferenties voortdurend op wat er allemaal niet mag. Vanaf nu, stellen wij met nadruk voor, gaat zij in dezelfde persconferenties ook onderstrepen wat er wel mag en moet: bewegen, sporten, gezond eten, elkaar steunen en stimuleren in gezonder leven. Sportscholen en zwembaden subsidiëren. Ruime toegang garanderen voor de culturele sector die zo ontzettend zorgvuldig met de richtlijnen omgaat. Jongeren steunen en activeren. Kortom: het leven draaglijker, leuker, gezonder en bevredigender helpen maken.