Hoe bieden we goede zorg voor de patiënt, dichtbij en met de menselijke maat? Het antwoord hierop is niet meer de schaal van de zorg.
Bij het BNR Zorgdebat ging het op 14 juni over de vraag of de zorgsector het meest gebaat is bij schaalvergroting of schaalverkleining. Jarenlang was schaalvergroting het antwoord op ongeveer alle problemen waarmee een ziekenhuis geconfronteerd werd: opschalen zou zorgen voor verlaging van de vaste lasten, voor kwaliteitsverbetering en voor een verbetering van de onderhandelingspositie van ziekenhuizen tegenover de zorgverzekeraars.
We weten inmiddels uit onderzoek van onder meer Jos Blank en Bart van Hulst (IPSE Studies/TU Delft) dat er in Nederland geen kleine ziekenhuizen bestaan. De optimale schaal ligt rond de 300 bedden, daarboven levert schaalvergroting geen voordelen meer op. Het gemiddelde ziekenhuis in Nederland is groter dan 300 bedden. Ook weten we dat concentratie de zorg niet per definitie beter maakt, aldus Consortium Onderzoek Kwaliteit van zorg uit 2013.
Innoveren
Ziekenhuizen blijven wel op zoek naar samenwerking in verschillende vormen om het zorgaanbod in de regio te kunnen blijven leveren, om goede afspraken te kunnen maken met onder andere leveranciers en investeringen op het gebied van ICT te kunnen dragen. Het is noodzakelijk om samen te innoveren. Om in te spelen op de veranderende zorgvraag, gebruik te maken van nieuwe technologieën, om de gedrevenheid van onze medewerkers in de zorg de ruimte te geven en bovenal dichtbij de patiënt te blijven. Nu en in de toekomst.
Voor hoogcomplexe, weinig voorkomende aandoeningen wil men bij een universitair medisch centrum of opleidingsziekenhuis terecht, maar dit is slechts een klein deel van de zorg. Zorgconsumenten en bezoekers hebben een groeiende behoefte aan kleinschalige zorgorganisaties, blijkt uit onderzoek van Beerda Brand Consultancy en de Universiteit van Amsterdam in 2015. Gebrek aan overzicht is een belangrijke reden van onvrede.
De algemene ziekenhuizen vallen bovendien regelmatig in de prijzen als het gaat om gastvrijheid en patiëntvriendelijkheid. Zo behoren het Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk en het St. Jans Gasthuis in Weert bij de meest patiëntvriendelijkste ziekenhuizen van Nederland volgens patiënten, aldus Zorgkaart Nederland. En ziekenhuis Bernhoven ontving deze maand de mooie Gastvrijheidsprijs.
Verankerd in de regio
De discussie over grootschalige versus kleinschalige zorg kantelt. Het is ook de vraag of grootschalige, algemene zorg aangeboden blijft in de toekomst met de inzet van e-health en monitoring op afstand. Blijf kleinschalige zorg dichtbij de patiënt organiseren, dat is belangrijk om het overzicht te behouden en tegemoet te komen aan de wens van zorgconsumenten voor benaderbare organisaties. Zorgaanbieders die zijn verweven met en verankerd in de regio. Die de bewoners kennen, de lokale gebruiken en de taal, de huisartsen en andere regionale zorgverleners. Zo kunnen ze zorg bieden dichtbij en werken ze samen om de zorg betaalbaar te houden. En zo kunnen de algemene ziekenhuizen samen met de huisartsen de rol van gids in het zorgaanbod vervullen binnen de regio, en waar nodig daarbuiten.
Tegelijk is technologische innovatie cruciaal, want alleen zo kunnen we in de toekomst bij de patiënt passende zorg blijven bieden en dichtbij de patiënt blijven. De zorg wordt immers duurder, en nieuwe technologieën bieden kansen om die kosten te beperken, terwijl je tegelijkertijd een betere service kunt leveren. Omdat je inspringt op de behoefte van de nieuwe consument. Gezien de investeringen die hiermee gemoeid gaan kan dat alleen samen. Door je krachten te bundelen, grootschalig nieuwe initiatieven te ontwikkelen maar die vervolgens regionaal in te zetten, kan je als ziekenhuis kleinschalig blijven werken. De leden van de Vereniging Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen gaan hier sterker op inzetten.
Dialoog
Onze ziekenhuizen zijn actief in dialoog met de inwoners van onze regio en reiken elkaar de hand om samen te innoveren. En zo patiëntgerichte zorg te bieden die betaalbaar blijft, gebruik maakt van nieuwe technologie en aansluit bij de consumentenbehoeftes. Nederland is te klein om losse, individuele initiatieven te ontwikkelen. Het is ons doel om uiteindelijk vanuit schaalgrootte een verdere positie op te bouwen die ieder van onze leden in zijn kracht zet binnen zijn eigen regio. Innovatie gezamenlijk ontwikkeld en lokaal uitgevoerd. De menselijke maat: jouw zorg in je eigen regio dichtbij juist ook door innovatie!
Directeur Vereniging van Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen
