De afgelopen weken zijn de politici aan het woord geweest over de zorg. Daar werden we niet vrolijk van. Soms leek het of de gezondheidszorg een regelrechte bedreiging vormt voor de welvaart van ons land. Tijd voor een tegengeluid.
Nou doet u het weer!
De gezondheidszorg in Nederland is een belangrijk thema geworden in de campagnes voor de verkiezingen van 12 september. Daarbij is het vrijwel uitsluitend gegaan over kosten, of beter gezegd over wie de rekening straks moet betalen Dat was bijzonder onbevredigend voor de betrokkenen, zowel patiënten als zorgverleners. In het NOS journaal van 8 september jongstleden uitten Wilna Wind, directeur van de Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie, Rien Meijerink, voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, en Laurent de Vries, directeur van GGD Nederland, kritiek op de eenzijdige benadering van zorg als kostenpost. Maar dat veranderde de toon van het debat niet. Toen politici begonnen te kiften of ouderen wel of niet in staat waren een werkster te betalen, haakten veel gezondheidswerkers af, en mogelijk nog meer zorggebruikers. Nu doet u het weer, moeten velen gedacht hebben.
Markt of geen markt
Nu de VVD en PvdA aan zet zijn bij de formatie, dreigt opnieuw de discussie over de zorg te verengen tot markt of geen markt, terwijl die discussie niet relevant is voor de toekomst van de zorg. De kernvraag is hoe we kwaliteit van leven voor de patiënt en kwaliteit van werken voor de zorgverlener terugbrengen in de zorg. Als we daar overeenstemming over bereiken, kunnen we andere beslissingen daarvan afleiden. Financiering op basis van uitkomsten in plaats van financiering op basis van verrichtingen, is zo’n game changer in de zorg, of inzetten op een afgewogen regionaal zorgaanbod van preventie tot derde lijn in plaats van echelongebonden concurrentie.
Zoals de samenleving snakt naar een langetermijnvisie van de overheid op de arbeidsmarkt, of de woningmarkt, zo snakken we nu ook naar een visie op duurzame gezondheidszorg.
Gistende ideeën
Wie de zorg kent, weet dat er onderhuids een geweldige dynamiek aan het ontstaan is, waarin nieuwe denkbeelden geconcretiseerd worden. Arie Nieuwenhuijzen Kruseman verwoorde in nog onlangs in een blog in Skipr: het gaat om een duurzame zorgverlener-hulpvrager relatie. Er komen nu tal van organisaties met initiatieven voor ander beleid, bijvoorbeeld het manifest voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in de Zorg, het 10 punten plan van de NPCF, of het pamflet de Zorg geen Markt. Er zijn initiatieven zoals Compassion for Care, of de Alliantie3M. Waarschijnlijk zijn er nog veel meer soortgelijke initiatieven, waarvan ik het bestaan niet ken.
Het gaat niet om dagdromen, maar om concrete oplossingen. Het wordt nu tijd om die krachten te kanaliseren en te verbinden en de politiek een antwoord te geven op de eenzijdige kostendiscussie. De partijen – van zeer verschillende pluimage – die er toe doen in de woningmarkt, konden dit voorjaar gezamenlijk een toekomstvisie ontwikkelen op wonen. Dan moeten we dat toch ook kunnen in de gezondheidszorg?
Uitwisselen
We moeten op weg naar een gezonde zorg en zorgen dat politici naar ons luisteren. Op 10 oktober vindt het congres ‘Gezonde zorg’ in Rotterdam plaats, waarin verschillende partijen van zich laten horen. Hier is ruimte voor koplopers om zich met elkaar te verbinden en parallelle initiatieven bij elkaar te brengen. Wie neemt het voortouw in de zorg van morgen?