Ondanks de veelbelovende voordelen voor patiënt, arts en praktijkondersteuner, komt het e-consult maar moeizaam van de grond. Wat kunnen we doen om daar verandering in aan te brengen?
Bij de presentatie van de zorgagenda introduceerde de Raad van Volksgezondheid en Samenleving (RVS) drie principes om taaie vraagstukken in de zorg hanteerbaar te maken: leren, eenvoud en grenzenwerk. Werken volgens deze drie principes zorgt ervoor dat we de kloof verkleinen tussen de vaak abstracte wereld van beleid en de meer tastbare, concrete ervaringen van zorgprofessionals en burgers.
De opschaling van e-health is zo’n taai, lastig vraagstuk in onze zorg. De principes van leren, eenvoud en grenzenwerk zijn daarom ook van grote waarde voor e-health-projecten. Laat ik dat illustreren aan de hand van onze ervaringen met de actieagenda e-consult bij de huisarts en de recente discussies over de financiering van e-consulten.
Leren van de praktijk
Het zinvol en efficiënt inzetten van een e-consult vraagt enige creativiteit en inventiviteit. Als huisarts moet je toch even de rust en tijd nemen om na te denken over vragen als: Voor wie en voor welke vragen en situaties is het e-consult geschikt? Wanneer beantwoord ik die e-consulten? Hoe breng ik patiënten op de hoogte van deze nieuwe mogelijkheid om met mij te communiceren?
Het goede nieuws is dat veel huisartsenpraktijken al mooie antwoorden op die vragen hebben gevonden. Antwoorden die blijken te werken in hun praktijk. Het slechte nieuws is dat al die creatieve, slimme, praktische en werkzame inzichten de individuele huisartsenpraktijk vaak niet verlaten. Daarom zet de actieagenda in op het leren van individuele praktijken, om die praktische inzichten vervolgens te vertalen naar handvatten voor huisartsenpraktijken in heel Nederland. Al deze kennis bundelen we in een handboek e-consult, dat halverwege dit jaar met huisartsen wordt gedeeld.
Eenvoud door focus
Het e-consult is een van de vele e-health-diensten die niet wil opschalen. Die opschaling is een aanzienlijke uitdaging, stelde Minister Hugo vorige week nog in een brief aan de Tweede Kamer. In mijn ogen wordt het opschalingsvraagstuk van e-health vaak te groot en abstract benaderd. “We moeten het financieel aantrekkelijker maken”, zo klinkt het bijvoorbeeld vaak op congressen en in beleidsnotities. Dat is zeker waar, maar hoe ga je dat dan ook echt van de grond krijgen?
We kunnen de complexiteit van het opschalingsvraagstuk enigszins verkleinen door middel van focus. Als we focussen op één dienst, komen we concrete oplossingen op het spoor. Wij doken bijvoorbeeld in de specifieke financieringsvragen rond het e-consult. We onderzochten de beleidsregels van de Nza en analyseerden hoe huisartsen momenteel hun e-consulten declareren. Op basis hiervan concludeerden we dat we oplossingen voor het financieringsvraagstuk veel meer moeten zoeken in grenzenwerk.
Grenzenwerk
Door de combinatie van gesprekken met huisartsen en een grondige bestudering van de declaratieregels voor e-consulten, werd duidelijk dat die regels zeer verschillend en vaak te smal worden geïnterpreteerd. Er zit veel ruis op de lijn tussen beleid en uitvoering. En dus is er grote behoefte aan grenzenwerk. We moeten betrokkenen op landelijk en lokaal niveau verbinden om duidelijkheid te verschaffen over onder andere het financiële plaatje. Door die verbinding bleek dat de declaratiemogelijkheden voor e-consulten ruimer zijn dan veel huisartsen denken.
Maar met deze constatering zijn we er nog niet. Mede door de reacties van huisartsen op Twitter werd mij duidelijk dat er nog een hoop vragen zijn waar we met onder andere zorgverzekeraars en leveranciers een antwoord op moeten gaan formuleren. Het geopperde idee van een praktische, eenvoudige declaratiewijzer kan helpen om beleid te vertalen naar de alledaagse praktijk. Daarnaast moeten we met elkaar gaan kijken of de declaratieregels zelf niet gewoon nog een stukje simpeler kunnen.
Oproep
De RVS roept op tot kritische reflectie en een dialoog over initiatieven aan de hand van de drie principes. Zo houden we elkaar scherp. Als uitvoerders van de actie-agenda staat Nictiz open voor uw suggesties voor het werken volgens de principes. Daarnaast ook mijn vraag aan u: Hoe geeft u in uw e-health-project vorm aan eenvoud, leren en grenzenwerk?
Bettine Pluut
Programmamanager Patiëntparticipatie en e-health Nictiz
