De invoering van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg in 2017 verplicht alle verpleeghuizen jaarlijks een kwaliteitsplan op te stellen, waarin ze onder meer op locatieniveau de plannen voor het komende jaar beschrijven. Recent maakte minister Hugo de Jonge bekend dat deze kwaliteitsplannen de basis worden voor de verdeling van de extra gelden, oplopend tot 2,1 miljard euro in 2021.
Begin 2018 hebben wij onderzoek gedaan onder meer dan zestig verpleeghuisorganisaties naar de implementatie van het Kwaliteitskader. Uit dit onderzoek blijkt dat over de hele linie de komende periode een drietal speerpunten in de kwaliteitsplannen terugkomen:
- het vinden, binden en behouden van voldoende personeel;
- het verder vormgeven van de PDCA-cyclus binnen de organisatie en;
- het vormgeven van persoonsgerichte zorg en ondersteuning.
Wij hebben de afgelopen tijd meerdere aanbieders begeleid in het opstellen van kwaliteitsplannen. Wat ons opvalt, is dat bovengenoemde speerpunten inderdaad de aandacht hebben, maar ook dat veelal de basis voor kwaliteit nog niet (volledig) op orde is. Denk hierbij aan bruikbare stuurinformatie op alle lagen, een actuele, toegesneden HR-cyclus, gedegen kwaliteitsvisie en bijvoorbeeld opleidingsbeleid dat hierop aansluit. Allemaal zaken die in onze visie centraal goed georganiseerd moeten worden om decentraal goede kwaliteit te leveren.
Centraal of decentraal
In de huidige tijdsgeest met bewegingen naar meer of minder zelforganisatie moeten zorgorganisaties zich continu afvragen: wat doen we centraal vanuit de staf en waar hebben decentraal de locaties of afdelingen een rol? In onze visie moet centraal de basis op orde gebracht worden zodat decentraal extra impulsen in kwaliteit mogelijk zijn. Dit illustreren we aan de hand van de drie speerpunten.
Rondom het arbeidsmarktvraagstuk moeten centraal goede randvoorwaarden geboden worden, denk aan een recruitment-adviseur, wervingscampagnes en/of HR-beleid. De teams op de locaties zijn echter decentraal ervoor verantwoordelijk dat nieuwe medewerkers zich welkom voelen en dat bestaande medewerkers zich onderdeel van het team voelen, dat iedereen ‘erbij wil horen’. In de huidige concurrerende arbeidsmarkt zal dit ‘erbij willen horen’ cruciaal zijn. De hiermee gepaard gaande mond-tot-mondreclame is essentieel om nieuwe mensen te vinden én bestaande mensen te houden.
PDCA-cyclus
De PDCA-cyclus van continu verbeteren moet haar effect hebben op de werkvloer, decentraal op de locaties. Daarvoor moeten medewerkers wél goed gefaciliteerd zijn vanuit de centrale staf. Dit gaat om tijd beschikbaar stellen, maar minstens zo belangrijk: door goede informatievoorziening op teamniveau. Zonder integrale stuurinformatie, bijvoorbeeld door een dashboard met actuele kwaliteits- en bedrijfsvoeringindicatoren, kan het team decentraal moeilijk leren en verbeteren.
Rondom het versterken van persoonsgerichte zorg gaat dezelfde vlieger op. Logischerwijs speelt zich dit decentraal af in de relatie tussen cliënt en zorgverlener. De zorgverlener op locatie moet echter wél de juiste tools en kaders krijgen om deze relatie op te bouwen en onderhouden. Bijvoorbeeld in de vorm van levensboeken en tools om met de (dementerende) cliënt in gesprek te blijven.
Daarom dagen wij de Nederlandse verpleeghuizen uit: denkt u bij het schrijven van het kwaliteitsplan goed na over wat u centraal faciliteert en waar u decentraal ruimte schept om de plus te creëren?