Deze bekende Nederlandse – representante van wetenschapssceptici – prijst een webshop-houdster aan die van mening is dat zonnebrand “van binnenuit komt” en dat dus de geijkte middelen daartegen zinloos zijn. De webshop houdster is iemand die zich niet op boeken baseert maar op intuïtie en een zelfgebrouwde olie verkoopt a 59 Euro.
Vaccinatiegraad
Toevallig stond in dezelfde krant het bericht dat Nederland langzamerhand de laagste vaccinatiegraad van de West-Europese landen heeft bereikt. De weerstand tegen de Corona-vaccinatie strekt zich nu ook uit naar het voor ons land vigerende vaccinatie-advies tegen kinderziektes. Het laat zich aanzien dat we dit najaar en de winter een toename van zieke kinderen kunnen verwachten en de daarmee samenhangende stijging van de zorgkosten. Vaccinatieprogramma’s behoren tot de meest effectieve zorg- en preventiemaatregelen in de geneeskunde.
Nederland was op het terrein van medisch alternatief denken – binnen de Europese landen – gelukkig geen koploper. De indruk dat dat aan het veranderen is, is niet geheel speculatief. De kwetsbaarheid van vele post-Covid longpatiënten voor onbewezen en soms schadelijke alternatieve behandelingen, is maar een recent voorbeeld.
Kosteneffectiviteit
Maar er is iets anders. De effectiviteit van de standaard rijks-vaccinatie programma’s is onweerlegbaar ten aanzien van een verminderde kindersterfte. Voor wat betreft de “kosteneffectiviteit” is het probleem dat in Nederland de kosteneffectiviteit alleen bepaald wordt in QALY’s (Quality Adjusted Life Year). Hierbij mag ieder gewonnen levensjaar niet meer dan 20.000 Euro’s bedragen, althans voor kinderen. Voor volwassenen mogen gewonnen levensjaren niet meer dan 80.000 kosten. Dit merkwaardige verschil heeft zelfs tot een hoorzitting in de Tweede Kamer geleid.
Vanuit puur financieel perspectief zijn QALY’s minder interessant. Je wilt eigenlijk weten: wat kost vaccinatie en wat brengt het op aan besparing van medische kosten en wat is de “maatschappelijke winst”. Dit laatste vertegenwoordigt de waarde die een individu heeft voor de maatschappij.
Maatschappelijke kosten
In de Amerikaanse literatuur is hierover veel te vinden. Een voorlichtingscampagne voor kindervaccinatie stelt dat iedere dollar gespendeerd aan kindervaccinatie 11 dollar aan zorg en maatschappelijke kosten scheelt.
Een grote Amerikaanse epidemiologische studie van een cohort kinderen – met de jaargang 2017 – stelde vast dat gedurende de berekende levensduur van dit cohort de routinematige immunisatie ruim 17 miljoen ziektegevallen en 31.000 sterfgevallen konden worden voorkomen. Teruggerekend werd voor iedere dollar vaccinatiekosten 7 dollar aan ziektekosten vermeden en een “maatschappelijke winst” behaald van 7.5 dollar. Met andere woorden iedere dollar (of euro) besteedt aan vaccinatie wordt bijna 15x terugverdiend.
Financiële tegemoetkoming
Vaccinatie-weigeraars blijken weinig gevoelig te zijn voor argumenten. Een financiële prikkel is mogelijk effectiever. Het lijkt mij dan ook redelijk dat Nederlanders die alle vaccinatie-adviezen trouw opvolgen een financiële tegemoetkoming moeten kunnen krijgen. Vaccinaties zijn geregistreerd en daardoor goed controleerbaar. Het lijkt daarom redelijk om “vaccinatie-trouw” – gezien de grote maatschappelijke voordelen – te belonen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door een aanzienlijke korting op het eigen risico zorg.
Robert W. Kreis
Chirurg N.P.
Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc