Vergelijkbare organisaties blijken soms zeer verschillende zorgconsumptiepatronen te hebben. Zo maken in de ene thuiszorgorganisatie medewerkers heel veel gebruik van fysiotheraptie, terwijl dit in een andere veel minder is. Dit is van belang, omdat dit de gezondheid en de arbeidsproductiviteit kan beïnvloeden.
Voor onze universiteit is dit een interessant onderzoeksgebied, omdat het inzicht kan verschillen in zowel de arbeidsomstandigheden en het welbevinden van zorgmedewerkers, evenals inzicht in wat voor hen passende zorg kan zijn. Het is een relatief nieuw gebied van onderzoek dat om de nodige aandacht vraagt.
Variatie in zorgconsumptie
Een interessante casus voor ons in de komende tijd is nieuw onderzoek naar declaratiegegevens van zorgconsumptie tussen organisaties bij de Stichting IZZ, zorgverzekeraar voor zorgmedewerkers. Eén op de vier medewerkers in de zorg maakt gebruik van de IZZ Zorgverzekering. Als het gaat om fysiotherapie heeft 4 op de 10 bij IZZ verzekerde zorgmedewerkers in 2011 fysiotherapie gebruikt. Vergeleken met 2010 is dit een stijging van 2 procent. Opvallend is dat het aantal gebruikers van fysiotherapie onder ziekenhuispersoneel daalde. “Stichting IZZ ondersteunt organisaties in de zorgsector bij hun gezondheidsbeleid en de duurzame inzetbaarheid van zorgmedewerkers. De hoge mate van spreiding in het zorggebruik, ook binnen de verschillende zorgsectoren, is voor hen aanleiding om nader onderzoek te laten doen naar beïnvloedbare oorzaken.”
Passende zorg in de zorg
De discussie over passende zorg en gepast zorggebruik is in volle hevigheid losgebarsten in Nederland. Een blinde vlek daarbij is nog het zorggebruik onder zorgmedewerkers. In de komende jaren besteedt de vakgroep Bestuurskunde, in samenwerking met het Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg, hier aandacht aan in grootschalig promotieonderzoek, uitgevoerd door Babette Bronkhorst Msc, onder de titel ‘Analyse en optimalisering zorgconsumptie van medewerkers in de gezondheidszorg’. Het onderzoek staat onder leiding van prof.dr. Bram Steijn en dr. Lars Tummers (Bestuurskunde). Het onderzoek vloeit voort uit de meerjarige samenwerkingsovereenkomst met de Stichting IZZ die op 1 oktober 2012 werd ondertekend. Ikzelf en prof.dr. Victor Bekkers begeleiden het onderzoek mee.
Naar een preventieve benadering
In het onderzoek wordt gebruik gemaakt van geanonimiseerde gegevens, zodat op een beschermde wijze inzicht verkregen kan worden in de variatie in zorggebruik en de beïnvloedbare oorzaken. Dat biedt mogelijkheden voor een preventieve benadering. Met de uitkomsten van het onderzoek kan er gekeken worden hoe zorggebruik voorkomen kan worden en daarmee de inzetbaarheid van zorgmedewerkers vergroot kan worden. Hier wordt er gekeken naar a) mogelijke interventies binnen organisaties (bijvoorbeeld leiderschap, HR, domotica), b) de relatie tussen zorgorganisatie en zorgverzekeraar, en c) de relaties tussen zorgorganisaties onderling.
Samenwerking in onderzoek
Promotor prof.dr. Bram Steijn geeft aan: “Voor ons als universiteit is de database van IZZ natuurlijk ideaal. Onderzoek begint bij vergelijken. Het is interessant om gebruik te mogen maken van dit soort databestanden. Als onderzoekers hanteren wij niet alleen een wetenschappelijke doelstelling, maar ook een maatschappelijke. Ons werk moet echt iets opleveren, dat maakt deze samenwerking ook zo mooi.” Het onderzoek zal aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW) binnen de afdeling Bestuurskunde worden uitgevoerd. Zoals gezegd hebben prof.dr, Bram Steijn en dr. Lars Tummers de dagelijkse leiding over dit onderzoek en zal Babette Bronkhorst het als promovendus uitvoeren. Samen met prof. dr. Victor Bekkers van de FSW mag ik het onderzoek ook mee begeleiden. We zijn benieuwd naar wat we tegenkomen en houden iedereen daar graag van op de hoogte.
Kim Putters
Hoogleraar Management van Zorginstellingen bij het Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG) aan de Erasmus Universiteit