Met het afsluiten van het hoofdlijnenakkoord is er schot gekomen in het vormgeven van de nieuwe rol van de zorgverzekeraars. Eindelijk voelen zorgverzekeraars zich geprikkeld om hun rol als zorginkoper op te pakken en hier en daar zijn er tekenen van vernieuwing met CZ als sprekend voorbeeld in het hanteren van kwaliteitscriteria.
Sterkere rol verzekeraar
Waarschijnlijk is die sterkere rol één van de weinige punten van het akkoord dat gerealiseerd gaat worden; voorlopig lijken de als inspanningsverplichting opgenomen groeipercentages nauwelijks haalbaar. Door KWF is berekend dat de behoefte aan oncologische zorg met ongeveer 4 procent per jaar zal stijgen. De rest van de zorg mag uitgaande van de beoogde maximale groei van 2,5 procent per jaar dus nog 1 à 1,5 procent stijgen, los van allerlei (betwiste) overschrijdingen uit het verleden.
Aanbodsplanning
We zouden verwachten dat zorgverzekeraars zich op deze nieuwe situatie gaan instellen door met nieuwe, creatieve instrumenten te komen. De voortekenen zijn echter overwegend anders. Gestimuleerd wordt dat er per regio afspraken worden gemaakt, dat er tussen ziekenhuizen met functies gekwartet wordt en dat in onderling overleg aan ‘capaciteitsbeheersing’ wordt gedaan. Bovendien probeert men per instelling over het totaalpakket groeipercentages af te spreken. Dit lijkt toch verdacht veel op de oude systematiek van aanbodsplanning. De privé-klinieken/ZBC’s alleen lijken de dans te ontspringen. Er zijn proefschriften geschreven over de kans van slagen van pogingen om tot aanbodbeperking te komen. De conclusies zijn ontnuchterend en vanuit het perspectief van de ‘planner’ teleurstellend te noemen. Kijkend naar de ervaringen uit het verleden en met de behoefte aan innovatieve instrumenten voor beheersing in een nieuwe werkelijkheid, is er dus alle reden om zorgverzekeraars aan te sporen om wat creatiever met de shoppende zorgconsument om te gaan!
Vernieuwende aanpak
Bij een nieuwe rol hoort een vernieuwende aanpak, naast meer gebruikelijke methoden van schadebeheersing waarvoor je “verstand van verzekeren” moet hebben. De enorme declaratie-database biedt de kans variatie in kaart te brengen, kritische feedback te leveren t.a.v. indicatiestelling en niet alleen kosten per DBC, maar ook op langere termijn te vergelijken.
Keuzevrijheid patiënt
Innovatie en te zijner tijd resultaten kunnen beloond worden, poli’s van vage en/of moderne klachten ontmoedigd of in de anderhalfste lijn ondergebracht. Doelmatigheid via deskundig opgezette benchmarks gestimuleerd. De patiënt wil keuzevrijheid en kunnen kiezen voor de beste aanbieder; het is aande zorgverzekeraar dit slim te beïnvloeden. Oude, uit het planning tijdperk stammende instrumenten zijn daar geen goed middel voor.