Het gaat er voortdurend over in de zorg, en terecht: preventie. Voorkomen dat mensen ziek worden draagt bij aan een betere kwaliteit van leven, lagere zorgkosten en een hogere arbeidsparticipatie. Bewegen, gezonder eten, stoppen met roken, dat kun je doen als individu. Een suikertaks heffen, meer fietspaden aanleggen, dat zijn dingen die de overheid doet of kan doen. We weten inmiddels allemaal wel zo ongeveer in welke richting we moeten denken.
Tertiaire preventie
Toch valt er over preventie meer te zeggen dan dit. Soms lijkt het namelijk wel dat het er bij preventie alleen maar is bedoeld om te voorkomen dat gezonde mensen ziek worden. Maar preventie is veel meer. Het is bijvoorbeeld ook verstandig om te voorkomen dat mensen die al ziek zijn, nog zieker worden.
Tertiaire preventie, noemen we dat in zorgjargon. Het was een belangrijk thema in de brieven die we aan de nieuwe bewindslieden van het ministerie van VWS hebben gestuurd. Het sluit aan bij hun wensen en ideeën; minister Kuipers zei eerder al dat preventie meer is dan het voorkomen van aandoeningen en ziekte.
Keer Diabetes 2 Om
Ook patiënten vinden het belangrijk om hierover in gesprek te gaan, schreven we aan de bewindslieden. Geef hen ruimte voor een gesprek over een gezonde leefstijl in een gezonde omgeving. Dan kunnen zij, al dan niet met begeleiding, zelf aan hun gezondheid werken.
Een voorbeeld van succesvolle tertiaire preventie is het programma Keerdiabetes2om. Al meer dan 3000 mensen maakten gebruik van dit programma, waarmee je leefstijl kunt inzetten als medicijn. Veranderingen in voeding, beweging, slaap en ontspanning blijken effect te hebben op je bloedglucose, energiebalans, gewicht en mentale gesteldheid. Vaak is er zelfs minder medicatie nodig. Een geweldig initiatief.
Spreekkamer
Er ligt hier ook een taak voor zorgverleners. Lang niet altijd stellen zij in de spreekkamer vragen over leefstijl, en soms vinden ze het makkelijker om maar een pilletje voor te schrijven, of weer een behandeling.
Ik begrijp die aarzeling wel, want kan best lastig zijn om binnen te dringen in de persoonlijke levenssfeer. Maar het zal wel moeten als je echt gezondheidswinst wilt boeken. Als je dergelijke vragen begripvol en niet-beschuldigend stelt, dan kom je vaak een heel eind. Begin er gewoon mee, zou ik adviseren. Soms zijn dingen ook een kwestie van durven.
Dianda Veldman
Directeur-bestuur Patiëntenfederatie Nederland