Iedereen die zich met gezondheidszorg bezighoudt weet dat in de groepen met de laagste opleidingen en inkomens, de gezondheid slechter is dan bij de groep met de hoogste inkomens en opleidingen. Niets nieuws. De vraag is waarom we dit al lang weten en waarom we er niets aan doen? De hiermee gepaard gaande ellende voor deze mensen is gigantisch en de kosten voor de samenleving dramatisch.
Kwetsbaren
Preventie richt zich nog steeds louter op voorlichting. Iedereen weet dat je beter niet kunt roken, dat een appel gezonder is dan een hamburger, dat vlees eten ongezond is en nog slecht voor het klimaat ook. Iedereen weet dit en slechts een klein deel, de rijken, handelt ernaar en kan ernaar handelen. In dat laatste schuilt een oorzaak… ‘kan er naar handelen…’. De verleiding is groot en de marketing is nog krachtiger. De beïnvloeding van de industrie vindt plaats op het moment dat de kwetsbaarheid het grootst is bij groepen die al in een ongezonde omgeving leven: kinderen! Het is heel gemakkelijk redeneren dat het je eigen verantwoordelijkheid is, zoals de VVD al decennialang roept, maar dat is niet waar. De kwetsbaren zitten aan de onderkant van de samenleving en de niet-kwetsbaren bovenaan in een riante positie. En die bovenkant verdient er een heleboel geld mee. In de gezondheidszorg gaat ongeveer 100 miljard om. 25 procent is zonder meer te besparen. Waar baseer ik dat op? Gevoel. Meer niet.
Verdienmodel
Minder geld uitgeven aan de zorg, betekent dat er mensen minder inkomen ontvangen. Wie gaat zich in vredesnaam druk maken over preventie? We moeten er niet aan denken. Ongezond leven is een verdienmodel. Een business case. En nog een hele goede ook. De marketeers en lobbyisten hebben het maar makkelijk.
Preventiebeleid zou doodsimpel kunnen zijn: 1) verbiedt niet het roken, maar de verkoop van tabak en klaag de overheid aan wegens het schenden van mensenrechten omdat ze haar burgers niet voldoende beschermt tegen het meest dodelijke product dat op meer plaatsen te kopen is dan brood en 2) verplicht alle kinderen op de basis- en middelbare scholen om iedere dag een uur te sporten. Vinden ze nog leuk ook. Dat kost wat geld in de eerste jaren en levert een enorme hoeveelheid geld op in de jaren daarna. Dat weten we al jaren, maar hierdoor verliezen velen hun inkomen. Doe maar niet.
Betutteling
Het wachten is op een visionair in de regering. Zoals Els Borst. Iemand die weet wat goed is voor de bevolking en dit doordrukt. Tegen de weerstand van de VVD in. Omdat het goed is voor degene die bescherming nodig hebben; de zwakkeren in de samenleving. Omdat betutteling soms nodig is.