Recycling is nog geen duurzaam hergebruik

Die stoffen moeten we duurzaam gaan hergebruiken want de tekorten lopen snel op. Door de toenemende vergrijzing in Nederland neemt de zorgvraag toe. En door de wereldwijde bevolkingsgroei en ontwikkeling van nu nog beperkte gezondheidssystemen in andere delen van de wereld neemt ook de mondiale vraag toe. Daar komt nog bij dat deze materialen vaak uit andere werelddelen moeten worden geïmporteerd. China bezit bijvoorbeeld 95 procent van de zware aardmetalen. Europa is dus kwetsbaar.

Extra stappen nodig

Initiatieven als de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 zijn uitstekend, maar er zijn extra stappen nodig. Want in de zorg worden zelfs dure medische hulpmiddelen maar eenmalig gebruikt. Kunstenares Maria Koijck bracht treffend in beeld hoeveel afval een operatie oplevert. Zij vroeg de chirurg het afval van haar borstamputatie te bewaren. Toen ze wakker werd uit de narcose stonden zes volle vuilniszakken naast haar bed. Onderzoek van Erasmus MC laat zien dat bij verzorging van één patiënt op de IC per 24 uur zelfs zeven volle vuilniszakken aan afval vrij komen.
Er is dus nog een wereld te winnen. Zorgaanbieders worstelen met keuze tussen reusables en disposables, mede omdat kennis(deling) tekort schiet. Dat gat moet de overheid helpen dichten.

Duurzaam hergebruik

Vaak wordt er gesproken over recycling, maar duurzaam hergebruik levert nog meer winst op. Bij duurzaam hergebruik wordt een medische tang dan weer gebruikt als medische tang, niet omgevormd tot een nieuw, ander product.
Het makkelijkste is natuurlijk steriliseren. Daar wordt nu bij het ontwerp te weinig rekening mee gehouden. Vaak zijn medische hulpmiddelen niet te steriliseren omdat er te veel kleine onderdelen worden gebruikt. Bovendien is de industrie eraan gewend geraakt medische hulpmiddelen steeds van nieuwe materialen te maken. Een onhoudbaar concept in een wereld van eindige grondstoffen. Regelgeving zou daarom hergebruik van de waardevolle onderdelen moeten afdwingen.

Willen we medische hulpmiddelen kunnen hergebruiken, dan moet de overheid beter voorlichten, de ontwerper creatiever zijn en de industrie af van het idee dat grondstoffen oneindig zijn.

Joost van der Sijp, chirurg-oncoloog HMC en medeoprichter van GreenCycl
Joba van den Berg, lid Tweede Kamer voor het CDA