In de zorg barst het van de regels. Het is al lang niet meer duidelijk waar al die regels toe dienen.
Alhoewel er steeds vaker de roep komt dat het anders moet, heerst toch nog vaak het motto ‘regels zijn regels’. Zijn er voorbeelden van organisaties waar regels ten dienste staan van het geheel en het primaire proces niet in de weg zitten?
“Dat klinkt te mooi om waar te zijn. Dat zou ik ook wel willen op mijn zorgafdeling”, geeft mijn klant, een manager in de zorg, aan als ik haar aangeef dat op de biologische boerderij Landjuweel in Dalfsen zoveel mogelijk aan de natuur wordt over gelaten. Als natuurlijk leiderschap-coach werk ik samen met mijn klant op Landjuweel. Deze plek is een inspirerend voorbeeld voor een natuurlijke balans tussen regels en het centraal stellen van het primaire proces.
Tuinvrouw Christa, de ‘manager’ van de tuin, creëert de juiste randvoorwaarden en laat het groeien en bloeien over aan de professional, zoals het peultje. Die hoef je niet te vertellen hoe die moet groeien en bloeien. “Voorafgaand aan het groeiseizoen investeert de tuinvrouw echter wel enorm veel in een gezonde en levende bodem”, vertel ik mijn klant. De bodem kan je vergelijken met de cultuur van de organisatie.
Sturing
“Wordt dan in deze organische organisatie alles aan de natuur en het toeval over gelaten?”, vraagt mijn klant nieuwsgierig. “Mag alles dan groeien en bloeien, zonder enige sturing?” Als ik met de manager jonge koolrabiplantjes plant, wordt al snel duidelijk dat ook hier regels worden gesteld. Die regels zijn in dit geval de rijen waarin we de jonge koolrabiplantjes – op een vaste afstand van vijfentwintig centimeter – in de grond moeten zetten. “Zonder de rijen – oftewel de regels – wordt het schoffelen om het onkruid weg te halen, verderop in het groeiseizoen enorm lastig”, aldus tuinvrouw Christa.
Het planten van de koolrabi moet aan nog meer groeivoorwaarden voldoen. Naast de vaste afstand tussen de planten in de rij, moeten ze elke keer verspringend geplant worden ten opzichte van de naastgelegen rij. Jazeker, ook in deze organische, Rijnlandse organisatie, zijn er strakke protocollen. De strakke plantregels zijn geënt op de toekomst, op de groei potentie van de koolrabi. Door zowel verspringend te planten als een vaste plantafstand is er later voldoende ruimte voor de volgroeide plant.
Voortvarend
Mijn coachklant gaat voortvarend aan het werk. Gelukkig zijn er al drie rijen koolrabi’s geplant. Zij zal nog twee rijen moeten planten. Ze begint voortvarend met een meetstokje – voor de juiste plant afstand – bij de hand. Als ik na tien minuten terugkom neemt ze afstand van haar werk en overziet het geheel. En dan ziet ze dat ondanks het feit dat ze zich exact aan de regels gehouden heeft, een eindje verderop de planten niet verspringend staan ten opzichte van de eerder geplante rijen. Ze zegt: “De les die ik hier geleerd heb is dat zowel ik als mijn teamleden tijdens het uitvoeren van de regels we continu het geheel – in ons geval de hele context van de patiënt – in ogenschouw moeten nemen en dat er goed afgestemd moet worden met alle onderdelen in het geheel.”
Natuurlijk leiderschap-coach
