Verpleegkundigen en verzorgenden zetten zich dag in dag uit in voor de zorg en het welzijn van anderen. Maar met hun eigen welzijn is het lang niet altijd goed gesteld.
We kennen allemaal de voorbeelden van collega’s op de ambulance die het zwaar hebben. Vooral in het weekend is het in de uitgaansgebieden vaak mis en worden deze hulpverleners nota bene zelf het slachtoffer van agressie. Alcohol speelt hierbij vaak een rol. Maar daar blijft het niet bij. Uit recent onderzoek van TNO blijkt dat dat in de gezondheidszorg en verpleging meer dan de helft (52 procent) van de werknemers geconfronteerd wordt met allerlei vormen van agressie. Zo krijgen veel verpleegkundigen en verzorgenden te maken met agressieve cliënten of hun naasten. Deze vormen van agressie spelen zich in alle sectoren van de zorg af.
Bovendien scoort agressie in de zorg ook nog eens het hoogst van alle bedrijfstakken in Nederland! Schokkend is dat het ook bínnen de organisatie niet altijd veilig is. Zo’n 17 procent van de werkers in de zorg en verpleging heeft ook nog eens te maken met agressie door collega’s of leidinggevenden. En dat terwijl verpleegkundigen en verzorgenden veilige zorgverlening heel belangrijk vinden, blijkt uit een peiling van V&VN. Zij stellen de veiligheid van de patiënt voorop, maar hechten ook aan hun eigen veiligheid. En terecht.
Onacceptabel
V&VN vindt deze cijfers dan ook onacceptabel. De gevolgen van agressie en geweld leiden namelijk tot een hele reeks ongewenste consequenties. Burn-out, verzuim, een slechtere algemene gezondheid en minder tevredenheid met het werk en de werkomstandigheden. Het is daarom goed om ons bewust te zijn dat agressie niet alleen veel persoonlijk leed voor de slachtoffers betekent, maar dat het ook nog eens een hoge kostenpost is die op de maatschappij drukt. Agressie kost de samenleving jaarlijks namelijk 2,3 miljard euro aan verzuimkosten, meldt TNO in het rapport.
Maar het ergste vind ik misschien dat wel dat er verpleegkundigen en verzorgenden zijn die door de agressie het werk niet meer kunnen opbrengen. Die dit prachtige vak daarom de rug toekeren. En dat terwijl we juist nu niet zonder ze kunnen. Omdat we kampen met een vergrijzende samenleving en een steeds grotere vraag naar complexe zorg.
Werkgevers
Je kunt het gedrag van anderen niet altijd beïnvloeden. Waar je wel controle over hebt, is je eigen reactie. Maar je kunt het niet alleen. Daarom is het belangrijk dat leidinggevenden optreden als dat nodig is. Ook de steun van werkgevers is hard nodig bij de aanpak van agressie in de zorg. V&VN roept zorginstellingen op om hun medewerkers hierbij te helpen, bijvoorbeeld met een weerbaarheidstraining en door altijd aangifte te doen bij agressie en geweld. Ook is nazorg belangrijk om het werk weer goed te kunnen oppakken. Wees daarnaast helder over je huisregels en schroom niet een toegangsverbod op te leggen aan agressieve patiënten of familieleden.
Scholing is daarbij ook van essentieel belang. V&VN ontwikkelde daarom de training ‘Agressie Afwenden’ waarbij we onze achterban met dit weerbarstige probleem leren omgaan. Maar misschien wel het belangrijkste is dat je als zorgprofessional ook voor elkáár kunt zorgen. Spring bij als je ziet dat een collega lastig wordt gevallen door patiënten of hun naasten. En grijp in als je ziet dat collega’s onderling over de schreef gaan. En durf je leidinggevende hierop aan te spreken.
Samen sta je sterk in je werk. We moeten agressie op geen enkele wijze normaal gaan vinden.
Voorzitter van V&VN
