Bonnetjes knippen en zegeltjes plakken oubollig? Menzis introduceerde deze week een digitaal spaarsysteem. Gedrag dat gezond en fijn is voor individuele verzekerden, de maatschappij en het verzekeringsbedrijf, wordt beloond.
Verzekerden die stoppen met roken, bewegen, mantelzorgen, bloed of organen doneren, online declareren en de zorgverzekeraar trouw zijn, verdienen punten. Naar eigen keuze in te zetten als korting op het eigen risico of te verzilveren in de webwinkel. Een goed idee?
Stimuleren
De zorgverzekeraar speelt met het spaarsysteem in op drie actuele vraagstukken in de zorg: de toename van ziekte door een ongezonde leefstijl, de stijgende zorgkosten en het tekort aan donoren. Alhoewel een ‘donorpolis’ al langer bestaat voor autoverzekeringen (mensen die hun wensen kenbaar maken aan het donorregister krijgen korting), steekt de zorgverzekeraar haar nek uit. De Raad voor Volksgezondheid en Zorg spoorde eind vorig jaar zorgverzekeraars al aan hun klanten te stimuleren om gezonder te leven. Menzis doet dat in de vorm van een spaarsysteem waaraan alle verzekerden deel kunnen nemen: sport-Billy’s en chronisch zieken, rokers en mensen met ethische bezwaren tegen orgaandonatie. Kortom, een oer-Hollands systeem dat iedereen accepteert en niemand uitsluit.
Tegoedbonnen
Maar zal het werken? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen graag meedoen aan acties, met als belangrijkste reden ‘angst voor verlies’. Een korting mislopen, voelt als iets kwijtraken. Daarom knippen we tegoedbonnen uit pakken vanillevla, puilen onze portemonnees uit van kortingspassen en zullen verzekerden ook deze punten willen sparen.
De afgelopen jaren heeft ‘nudging’, oftewel het makkelijk en aantrekkelijk maken van gezonde keuzes, opgang gemaakt. Nudging gaat over het beïnvloeden van gedrag van mensen en dat is wat het spaarsysteem ook probeert te doen. De vraag is wat het effect ervan zal zijn op de korte en de lange termijn. Is de prikkel juist, groot en langdurig genoeg?
Onwaarschijnlijk
Het aantal donoren neemt door deze actie mogelijk toe, maar ik zou verbaasd staan als mensen hun levensstijl duurzaam wijzigen om geen 220 maar 185 euro eigen risico te betalen of om korting te krijgen. Dit zou betekenen dat verstokte rokers gevoeliger zijn voor een economisch voordeeltje dan voor een serieus risico op longkanker. Het zou betekenen dat verzekerden die al beschikken over Airmiles, Douwe Egberts- en Rentepunten voor anderen gaan zorgen in de ruil voor nog meer punten. Onwaarschijnlijk, maar als het zou werken zou het geweldig zijn.
Navolging
Vooralsnog is het doorbreken van het taboe op het belonen van gezond gedrag de grootste waarde van dit initiatief. Niet praten en theoretiseren, maar doen en goed kijken wat er gebeurt; wat werkt wel en wat niet? Wat mij betreft een experiment dat evaluatie, gedegen vervolgonderzoek en navolging verdient.
Maaike de Vries, chef Zorg, De Argumentenfabriek