Zorg buiten de ziekenhuismuren dichter bij de patiënt en goedkoper. Dat is waar de markt zich over buigt en nog vaak mee worstelt hoe het te realiseren. Ik geloof niet in de 1,5e lijn, wel in een zelfstandig declarerende eenheid van ziekenhuis, MSB en eerste lijn.
Tijdens het eerste (eind 2015) en tweede (voorjaar 2016) Substitutiecongres van VvAA hebben diverse marktpartijen het al gesignaleerd en benadrukt: substitutie van zorg is een kansrijke oplossing om die kostenreductie wel te realiseren. Want niet alle zorg hoeft noodzakelijkerwijs binnen de muren van het ziekenhuis geleverd worden.
De substitutiebeer is los
Zoals tijdens het tweede Substitutiecongres eerder dit jaar werd gezegd: de substitutiebeer is los. Ik zou het nog sterker willen zeggen. Als dit soort initiatieven niet uit de sector zelf komt, gaat de politiek wel maatregelen nemen. En wie dan pas in beweging komt, is misschien wel te laat om zelf stevig aan het roer te kunnen staan.
Met die overtuiging zijn en worden al projecten gestart. Maar het zijn er nog te weinig om echt effect te sorteren. Of ze komen zelfs ondanks alle goede bedoelingen niet van de grond. VvAA deed hier al onderzoek naar en bracht de succes- en faalfactoren van substitutie in kaart. [link naar onderzoek succes- en faalfactoren]
Een van mijn opdrachtgevers, een middelgroot ziekenhuis, is nu bezig met een samenwerkingsverband van tweede en eerste lijn buiten het ziekenhuis. Zij formeren een zelfstandig declarerende eenheid, buiten de muren. Van ziekenhuis, MSB en eerste lijn. Dat is een interessante ontwikkeling, die in mijn optiek grote kans van slagen heeft.
Een nieuwe driehoek
Want met deze nieuwe zelfstandige ‘driehoek’ van ziekenhuis-MSB-eerste lijn raken we af van de verkokering en de discussie waar de zorg wordt gecontracteerd: de eerste of de tweede lijn. Er bestaat geen 1,5e lijn. Daar wordt immers niet gecontracteerd. Het gaat om de verbinding tussen de partijen die in de markt gaan werken met substitutie. Dat zijn het ziekenhuis, MSB en de georganiseerde eerste lijn. Zij zullen op zoek moeten gaan naar een werkbare samenwerkingsvorm waarin zorgsubstitutie tot ontwikkeling komt. En dat is een model waarin als een zelfstandige eenheid kan worden gedeclareerd, ongeacht het etiket van welke lijn dan ook.
Senior consultant bij VvAA Zorgondernemingen
