Het valt vast niet mee: een zorgorganisatie inhoudelijk en financieel gezond draaiende houden in deze tijden van transitie. Bestuurders en zorgmanagers zetten hun schouders eronder en proberen hun organisatie toekomstbestendig te maken.
Eén van de middelen die hen daartoe ter beschikking staat is de ‘business case’. Voor professionals, die hun werk in de gezondheidszorg niet zozeer als business beschouwen, een wat vervreemdende term, maar nu al niet meer weg te denken uit het zorglandschap. Graag vertel ik hier hoe dat werken met een business case bleek uit te werken voor Tineke. Voor mij staat zij symbool voor veel medewerkers in de zorg, die vanuit intrinsieke motivatie hun werk doen en veel meer doen dan strikt noodzakelijk gezien hun functie.
Kanjer
Tineke werkt, ik meen al zo’n veertig jaar, in een psychogeriatrisch verpleeghuis en heeft daar de verantwoordelijkheid voor de zorg voor de kleding van de bewoners. Ze is een kanjer in dat werk. Ze kent alle (toch bijna tweehonderd) bewoners altijd bij naam en kent daarnaast ook hun voorkeuren en eigenaardigheden wat kleding betreft. Als iemand een favoriet vestje heeft, wast ze het snel, zodat het niet te lang gemist wordt. En ze adviseert over aanschaf van kleding die stijlvol is, maar gemakkelijk aan- en uitgetrokken kan worden en goed blijft in de was. En bovendien vraagt ze bewoners die dat willen en kunnen haar te helpen met de werkzaamheden. En dan is ze ook nog een luisterend oor voor bewoners, familieleden en collega’s omdat ze nu eenmaal vriendelijk, behulpzaam en begripvol is. Familieleden bedanken haar vaak persoonlijk voor de goede zorg na overlijden van hun dierbare. Kortom: een parel die iedereen graag in zijn zorginstelling zou inlijven!
Op een dag ligt er een brief op de deurmat van Tineke. Je zou zeggen: een bedankbrief voor de uitstekende taakopvatting en voorbeeldfunctie die zij vele jaren vervult. Maar nee, het blijkt een verklaring van ‘boventalligheid’. Geen plaats meer voor Tineke in de organisatie! Haar directe leidinggevenden zijn het er niet mee eens, maar de business case is onverbiddelijk en kijkt naar functies en niet naar mensen. Een keiharde klap in het gezicht, niet alleen voor Tineke, maar ook voor al haar collega’s in het verpleeghuis, die immers ook vooral vanuit die intrinsieke motivatie gezamenlijk staan voor de kwaliteit van leven van de bewoners van het huis.
Mensenwerk
Dus beste bestuurders en managers: we hebben uiteraard begrip voor uw opgaven, maar zorg is en blijft mensenwerk. Dus doe me een lol en koester vooral uw menselijk kapitaal. Stuur nooit meer dit soort afschuwelijke brieven naar de Tinekes op uw werkvloer. Vroeg of laat gaat dit tegen u werken en wat erger is: het zal werken tegen de kwaliteit van zorg in de toch al zo kwetsbare verpleeghuizen.
Directeur van de PgD Psychologische expertise voor de ouderenzorg
