2015 stond voor een groot deel van de zorg in het teken van de transitie van de Wmo en de Jeugdzorg naar de gemeenten. Ik had de eer om met vele zorginstellingen en gemeenten juist dit onderwerp te mogen bespreken.
Bij meerdere zorginstellingen begonnen de eerste zinnen vaak met het woord ‘chaos’. Dit was met name ingegeven doordat facturering pas laat op orde kwam, de gegevensuitwisseling niet liep en het meer dan eens volkomen onduidelijk was wat de gemeenten nu precies van de zorginstellingen verwachtten op het gebied van verantwoording.
Met name de instellingen die met tientallen gemeenten van doen hebben, leken het zwaar te hebben. Ondanks dat veel gemeenten gezamenlijk de zorg inkochten, bleek in praktijk dat de vragen per gemeente nogal verschilden waar het bijvoorbeeld de tussentijdse informatievoorziening betrof. Bijzonder was ook dat door de vereisten van de verschillende gemeenten er zorginstellingen waren die het urenschrijven gingen invoeren, terwijl er ook instellingen waren die hier juist mee stopten vanwege de vereisten van gemeenten…
Te snel
Uit de gesprekken met gemeenten kwam natuurlijk een wat genuanceerder beeld naar voren. De transities zijn prima, maar wellicht wat te snel doorgevoerd. Naast de Wmo en de jeugdzorg heeft de gemeente ook nog te maken met de transitie rond de participatiewet. 2015 was voor gemeenten ook een ingrijpend jaar. Miljoenen euro’s kwamen weliswaar hun kant op, maar ook vele extra taken. En per saldo moest men hetzelfde leveren met minder middelen, toch wel een hele uitdaging. De meeste gemeenten zijn relatief laat in 2015 begonnen met de inrichting van de transitie waar het zaken als verantwoording en gegevensuitwisseling betrof. Zij zagen wel dat het voor zorgaanbieders ook een lastige periode was maar stelden het belang van de uiteindelijke cliënt voorop. Bijzonder blijft toch dat vele gemeenten op een verschillende manier invulling hebben gegeven aan de zorgtransities waar het de gekozen vorm betreft.
Kortom, de transitie is nog niet afgerond in 2015. Accountants geven al aan dat zowel aan de kant van gemeenten als aan de kant van de zorginstellingen het niet altijd mogelijk zal zijn goedkeurende controleverklaringen af te geven. Dit kan voor een zorginstelling verstrekkende gevolgen hebben als er bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van externe financiers die een goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening vaak als voorwaarde stellen in de financieringsarrangementen.
Belangen
Mooi al die bevindingen, maar wat doen we ermee?
Belangrijk is om te constateren dat achtergrond van de transities door zowel zorginstellingen als gemeenten worden onderschreven: het dichter bij de cliënt organiseren van de zorg. De belangen zijn uiteindelijk hetzelfde. Uit het onderzoek wat BDO heeft gevoerd naar de transitie zijn een tiental adviespunten naar voren gekomen voor gemeenten en zorginstellingen. Ik zou daaruit een drietal adviezen willen meegeven om ervoor te zorgen dat we de transitie achter ons kunnen laten.
- Allereerst, ga met elkaar in gesprek. Klinkt simpel maar het blijkt dat overleg tussen gemeente en zorginstelling van beide kanten wordt gewaardeerd en de oplossing vaak eenvoudiger blijkt dan gedacht.
- Maak keuzes. Kijk bedrijfsmatig naar uw activiteiten. Verlieslatende contracten kunnen niet tot in de eeuwigheid worden gehandhaafd.
- Ga in gesprek met de gemeenten over de administratieve lasten. Deze zijn aan beide kanten fors toegenomen en dat kan toch niet de bedoeling van de transitie zijn geweest. Wat is nu echt nodig om te registeren en te verantwoorden? Oftewel: vind de balans tussen transformeren en controleren.
Geeft leiding aan de zorgpraktijk van BDO Consultants
