Tijdens het jaarcongres van de Vereniging HEAD op 6 juni sprak Jan Rotmans over de toekomst van de zorg in Nederland. Hij gaf aan dat er op korte termijn een Uber voor de zorg zal zijn. Een straffe uitspraak die voor mij de toekomst van de care-zorg in een ander perspectief zet.
Uber zorgt ervoor dat vraag en aanbod bij elkaar komen, gebruikmakend van hedendaagse techniek. Er is vraag naar vervoer en aanbod van mensen die dit vervoer tegen een vergoeding willen leveren. Uber heeft zelf geen taxi’s, maar bemiddelt in vervoer en ondersteunt mensen die dit vervoer willen leveren. Inmiddels is er ook een Uber voor de horeca, waar vraag en aanbod van arbeid in de horeca wordt geregeld. De ‘Uber voor de zorg’ zal de klant daadwerkelijk centraal zetten en zorgorganisaties zullen zorgen voor de levering van de gevraagde zorg.
In de care-sector wordt de omvang van de zorg momenteel vaak afgestemd op de bekostigingsvorm. De bekostigingsvorm bepaalt welke zorg er wordt geleverd en in welke mate hierin flexibiliteit mogelijk is. Steeds vaker is de zorgvraag van de klant in beeld, maar de koppeling tussen bekostigingsvorm en de te leveren zorg blijft, ook in deze volgorde.
Intramuraal en extramuraal
Er bestaan op dit gebied verschillen tussen intramurale en extramurale zorg. Binnen extramurale zorg wordt flexibeler gewerkt met de zorgvraag van de klant dan binnen intramurale zorg. Ondanks verwoede pogingen is er binnen intramurale zorg vaak sprake van standaardisatie en pakketkeuzes. Uit voorbeelden blijkt dat er extramuraal al wel veel mogelijk is.
Maar wat als er wordt uitgegaan van de klantvraag en niet van de bekostigingsvormen? Stel de vraag: “hoe wordt de klantvraag betaald?” in plaats van “hoe besteden we de middelen aan de zorg?”. De eerste vraag verandert de rol van de zorgaanbieder. De klant bepaalt de afname van producten en de zorgaanbieder zorgt voor de levering. De zorgaanbieder hoeft de zorg niet zelf te leveren, dat kunnen ook andere partijen in de markt zijn. Partijen waar de klant de voorkeur aan geeft of omdat ze beter of goedkoper zijn. De zorgaanbieder zorgt ervoor dat de gevraagde zorg wordt betaald en weet daar het maximale rendement voor de klant uit te halen. Uiteraard ondersteund door hedendaagse technologie.
De bedrijfsvoering en het verdienmodel van zorgorganisaties gaan veranderen. Rotmans geeft aan dat deze verandering snel zal gaan, dit door de toenemende snelheid van technologische toepassingen en de acceptatie daarvan.
Persoonsvolgend
In een aantal organisaties wordt geëxperimenteerd met persoonsvolgende bekostiging in de care-sector. Dit sluit naadloos aan op de gedachte van ‘Uber voor de zorg’, waarbij de zorgaanbieder een belangrijke tussenschakel is tussen de klant, bekostiger en uiteraard degene is die de zorg levert.
Of Jan Rotmans gelijk krijgt weten we pas later, hij heeft mij wel aan het denken gezet.