Immers in de jaarlijkse zorgcontractering tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars zou het moeten gaan over inhoud, innovatie, regionale samenwerking én betaalbaarheid, maar nog veel te vaak is het vooral een platte onderhandeling over prijs en volume. Het succes van het IZA zal dan ook in grote mate bepaald worden door de innovatie van de jaarlijkse zorgcontractering. Samenwerken is daarin het sleutelwoord.
De taal die we gebruiken
De taal die we gebruiken om de relatie tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieders te beschrijven, geeft al aan waarom innovatie noodzakelijk is: contractering, onderhandelen, deadlines, inkoopseizoen, jaarcontract, etc. De taal en veel van de procedures en regelgeving die we hebben gecreëerd, zorgen voornamelijk voor afstand tussen partijen. Enkele positieve uitzonderingen daargelaten, valt het mij op dat die afstand alleen maar is gegroeid de afgelopen jaren en dat over de jaarlijkse contractering steeds meer in termen van ‘een strijd’ wordt gesproken.
Een strijd tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders zal echter nooit leiden tot toegankelijke, betaalbare en kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg. Het traditionele proces van zorg onderhandelen op basis van standpunten, gestold wantrouwen en onredelijk grote tijdsdruk, leidt onherroepelijk tot een win – lose resultaat en uitvergroting van verschillen. Wanneer we vasthouden aan de traditionele zorgcontractering zal van de beoogde vernieuwing weinig terecht komen.
Toegankelijke én betaalbare zorg is wel mogelijk wanneer zorgverzekeraars en zorgaanbieders hun relatie gaan zien als een samenwerkingsvraagstuk. Want hoewel de belangen van partijen verschillend zijn, immers hun maatschappelijke opdracht is verschillend, is de ambitie die ze hebben hetzelfde: toegankelijke, betaalbare en kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg. De zorgcontractering van de toekomst is gebaseerd op samenwerking tussen verzekeraar en aanbieder, dan is innovatie op drie gebieden noodzakelijk.
Tijd voor het samenwerkingsproces
Een samenwerkingsproces dat gericht is op het maken van een uitgewerkte gezamenlijke ambitie, dat de tijd neemt om vertrouwen te bouwen tussen de onderhandelaars én bestuurders en dat zorgt voor de oprechte interesse in elkaars belangen, is noodzakelijk om zorgcontractering succesvol te laten zijn. Samenwerken is mensenwerk en dat betekent dat zorgverzekeraars moeten investeren in méér zorginkopers, méér diepte kennis van de zorg en méér tijd om echt langs te gaan bij zorgorganisaties. Dus nooit meer inkopen via internet of slechts één bezoek waarna getekend kan worden bij het kruisje.
Domein overstijgende financiering
De financiering van de zorg past voor 80% van de patiënt prima. Maar het past slecht voor die mensen die ziekenhuiszorg én wijkverpleging ontvangen, ouderen waar de huisarts én de huishoudelijke hulp aan huis komt en burgers met schulden, ggz-problematiek en diabetes. Voor hen knellen de domeinen en blokkeren de financieringsstromen, dit leidt tot slechtere en veelal ook duurdere zorg. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders moeten in hun contracten vaste bedragen opnemen voor zorg aan deze kwetsbare groepen. Dus buiten de reguliere prijs en volume afspraken een vast bedrag per patiënt dat naar rato verdeeld wordt over betrokken partijen. Én nooit meer patiënten doorschuiven naar een andere aanbieder ‘met meer expertise’ of betere financiële afspraken.
Meerjarige contracten
De veranderingen in de zorg zijn veel te complex en ingrijpend om ieder jaar opnieuw contracten te sluiten. Jaarlijkse contractering leidt tot louter financiële afspraken, terwijl de komende jaren juist afspraken nodig zijn over meer met minder, regionale samenwerking en concentratie & netwerkvorming. Deze meerjarige bewegingen hebben meerjarige inhoudelijke afspraken nodig, waarbij partijen de richting van de verandering afspreken en daarna jaarlijks de doelen aanscherpen. Zo kan worden bijgestuurd en worden de resultaten tijdens het proces gerealiseerd. Meerjarige contractering geeft de mogelijkheid om binnen de regio de zorgcontracten op elkaar af te stemmen. Want nu komt het nog te vaak voor dat ziekenhuis, wijkverpleging en huisartsen met verschillende verzekeraars verschillende doelen hebben voor dezelfde regio.
Wanneer zorgcontractering wordt opgepakt wordt als een samenwerkingsvraagstuk zijn de doelen van het IZA haalbaar. Innovatie van zorgcontractering betekent een samenwerkingsproces dat gericht is op vertrouwen, dat ruimte geeft voor het financieren van domein overstijgende patiënten en dat meerjarige contracten als uitgangspunt neemt.
Robin Bremekamp
Partner en adviseur samenwerken en alliantiemanagement bij Common Eye
Skipr-congres Van Ketenzorg naar netwerkzorg
Netwerkzorg is een prachtig concept. Maar, een netwerk bouwt u niet zomaar. Het vraagt om een goede voorbereiding en de juiste organisatiestructuur. Ontdek in een dag hoe u passende zorg over de grenzen van instellingen heen organiseert tijdens het Skipr congres Van Ketenzorg naar netwerkzorg dat op 6 oktober 2022 plaatsvindt. Robin Bremekamp is een van de sprekers op dit congres. Bekijk het programma of meld u aan.