We zijn in de meeste ziekenhuizen alsmaar verder aan het specialiseren. Schieten we hierin door in Nederland?
Het Amerikaanse Lakeland Regional Medical Center in Florida behaalt zeer goede resultaten met een radicale decentralisatie, waarbij een team van slechts twee mensen 80 tot 90 procent van alle werkzaamheden uitvoert voor een patiënt die is opgenomen in het ziekenhuis. Zo’n miniteam zorgt voor zes patiënten. De zorg die ze niet zelf kunnen uitvoeren (zoals het maken van een röntgenfoto of het uitvoeren van een operatie), regelen ze binnen het eigen organisatieonderdeel.
Het resultaat? Zowel patiënten als medewerkers wachten veel minder. Uitslagen zijn sneller bekend. Er sterven minder patiënten dan gemiddeld. Er worden nauwelijks medicatiefouten gemaakt. Er is een zeer laag verloop. De kosten zijn lager. Tevredenheid van patiënten, medewerkers en artsen is hoog.
Dit alles vond plaats in het jaar 1993, meer dan twee decennia later zou je denken dat ieder ziekenhuis inmiddels op deze succesvolle manier werkt.
‘Superspecialisatie’
Tegelijkertijd zien we in veel ziekenhuizen dat er sprake is van een ‘superspecialisatie’ binnen het ziekenhuis. Zowel binnen de medische staf, als onder verpleegkundigen en zelfs onder facilitaire medewerkers. En ook dat is in het belang van de patiënt. Wie wil immers niet die superspecialist die de beste van het land is in het uitvoeren van zijn gewenste type heupoperatie. En wie wil niet uitgebreid kunnen spreken met die verpleegkundig specialist die alles weet van haar specifieke subtype borstkanker.
Voor de patiënt levert generaliseren het voordeel van het hebben van een persoonlijk aanspreekpunt dat flexibel is en precies kan inspelen op zijn wensen. Maar die generalist kan natuurlijk niet alles perfect. De superspecialist is (bijna) perfect op zijn gebied. Maar hoe ziet iemand door alle bomen het bos. En wil de patiënt echt tientallen personen zijn verhaal vertellen en wachten tot alle afzonderlijke radertjes in beweging zijn gekomen, hopelijk goed geschakeld.
Voldaan gevoel
Voor de medewerker of arts kan superspecialist zijn heel interessant zijn. Als je het goed aanpakt, is er niemand te vinden die kan wat jij kunt. Tegelijkertijd ben je slechts een kleine schakel in de keten en is het lastig te weten of jouw bijdrage in het geheel nu van nut is geweest of niet. Als generalist zie je direct wat je bijdrage is en kun je met een voldaan gevoel naar huis. Waarschijnlijk ook heel moe, want je moet de hele dag inspelen op wat er nodig is en geen dag zal hetzelfde zijn.
We zijn in de meeste ziekenhuizen verder en verder aan het specialiseren. Zijn we doorgeschoten? Het zou heel goed zijn nog eens te kijken naar het voorbeeld van het Lakeland ziekenhuis. Dat niet klakkeloos overnemen, maar wel kijken of we een aantal voordelen van generalisatie over kunnen nemen. De waarheid ligt ook hier in het midden.
En het Lakeland Regional Health Center? Dat gaat gewoon door met zaken beter maken voor de patiënt en wint nog steeds veel prijzen. Bekijk bijvoorbeeld in dit filmpje wat zij recent hebben veranderd binnen de Spoedeisende Hulp.
Auteur van ‘De Power Patiënt’
