Nederland kent, na Denemarken, het laagste aantal openbare apotheken per honderdduizend inwoners. Een blik op de VWS-begroting van 2024 – ruim 100 miljard euro – leert dat we zo’n 5 miljard euro uitgeven aan apotheekzorg in de eerstelijnszorg. In dat bedrag, dat wegvalt in die almaar groter wordende zorgbegroting, zitten de kosten voor de geneesmiddelen én ons advies inbegrepen.
En ja, eerlijkheidshalve: als apothekers staan wij niet altijd op de voorgrond. Sterker nog: als apothekers werken we veelal op de achtergrond. Het is een taak voor onze beroepsgroep om die mantel van bescheidenheid van ons af te werpen. We mogen echt trots zijn op het feit dat we een zeer compacte beroepsgroep hebben die farmaceutische zorg van wereldklasse levert.
Beschikbaarheid geneesmiddelen
Tegelijkertijd mogen we niet weglopen voor uitdagingen die de ontwikkeling van ons zorgverlenerschap in de weg zitten.
Eén van die uitdagingen is de beschikbaarheid van geneesmiddelen. Het aantal tekorten stijgt al jaren naar recordhoogte. Halverwege 2023 luidden we de noodklok. Voor patiënten leidt dat niet alleen tot ongemak, verwarring, irritatie en hogere kosten. Geneesmiddelenwisselingen kunnen, met name bij kwetsbare patiëntengroepen, ook leiden tot minder effectieve behandelingen en in sommige gevallen zelfs tot gezondheidsschade. Met kunst- en vliegwerk zoeken en organiseren apothekers en apotheekteams dagelijks (tijdelijke) oplossingen en alternatieven. Aan de politiek vragen we om meer professionele autonomie om deze tekorten tegen te gaan. Maak het aanpassen van recepten mogelijk. Zorg voor ruimte om het voorkeursbeleid van zorgverzekeraars op te schorten. En ook: maak het voor ons eenvoudiger om geneesmiddelen uit het buitenland te importeren.
Gepast geneesmiddelengebruik
Een andere uitdaging is de huidige wijze waarop onze farmaceutische zorgverlening wordt bekostigd. Deze bekostiging vormt een onnodige drempel voor het potentieel van de apotheekzorg. De openbare apotheek wordt nu vrijwel volledig bekostigd door het ter hand stellen van geneesmiddelen. Laat gepast geneesmiddelgebruik, minderen en stoppen met geneesmiddelen en het bevorderen van therapietrouw meer leidend zijn! Dat vraagt om een herinrichting van de bekostiging van de apotheek waarin de zorg meer centraal staat. We zien graag in politiek Den Haag ruimte ontstaan om de bekostiging te herinrichten. Ruim bijvoorbeeld een gedeelte in voor een populatiebekostiging (bijvoorbeeld via een abonnementstarief), zoals bij onze collega’s binnen de eerstelijnszorg veel gebruikelijker is.
Vertrouwen
Ook richting Het Grote Zorgdebat op 13 november zullen we het politici gaan vragen: geef ons meer ruimte en vertrouwen, zodat de expertise van de apotheker en het apotheekteam beter kan worden benut. Het landelijk dekkend netwerk van apotheken kan beter ingezet worden. Ook voor preventie om ziekte en zwaardere zorgbehoeften te voorkomen. Dit is goed voor de beteugeling van de zorguitgaven, maar ook voor onze collega-zorgverleners. We steken als apothekers graag de hand uit om onze collega’s in de eerstelijnszorg te ontzorgen.
Aris Prins
Voorzitter apothekersorganisatie KNMP
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november gaan kandidaat-Kamerleden in Het Grote Zorgdebat met elkaar in debat over hun ideeën voor de toekomst van de zorg.
Wanneer: maandag 13 november
Tijdstip: 19.30 – 21.00 uur
Waar: Beatrix Theater en online
Kosten: geen
Skipr is mediapartner van Het Grote Zorgdebat en plaatst in de aanloop ervan blogs en artikelen.
Meer informatie over het debat is hier te vinden.
Olaf Wijman
INDERDAAD, BENUT HET POTENTIEEL! Dag meneer Prins, waarom heeft u het niet ook over hulpmiddelen weer terug in de apotheek? Is het niet zo dat mensen die medicijnen gebruiken vaak ook hulpmiddelen gebruiken en dat deze dan ook op elkaar afgestemd kunnen worden?
hmcmanagement
Beste Aris,
Zonder de steun van de LHV in de vorm van: a. erkenning van de omvang en ontwikkeling van de farmaceutische zorgverlening, b. acceptatie van de apotheker als meer dan een ‘(onder)aannemer’ en c. samen met de KNMP een politieke vuist maken, gaat het niet lukken om de positie van de openbare apotheker wezenlijk te versterken. Dan blijft de openbare apotheker op de derde rij na de ziekenhuisapotheker en de poliklinische apotheker.
Helaas kan ik het met 40 jaar ervaring als adviseur en bestuurder in de farmaceutische sector (St. VNA, BG Pharma, strategische projecten voor toenmalige OPG en Interpharm) niet anders zien.
Hans Hof, HMC/Profs4Zorg, 13-11-2023