Value based healthcare, uitkomstbekostiging, waardegedreven bekostiging, waardegerichte zorg, patiënt-centered care, data driven healthcare… Zijn deze termen geen synoniemen voor hetzelfde doel? Mijn voorstel is om voortaan te spreken over uitkomstgedreven zorg.
Dat we in Nederland bezig zijn om de zorg in de toekomst meer en meer rondom de zorgontvanger te organiseren, en hieraan het systeem ondergeschikt te maken, is duidelijk. Er wordt veel gesproken over kwaliteit en hard gewerkt aan projecten die hieraan bijdragen. Maar hoe voorkomen we dat het allemaal losstaande bewegingen worden en dat we over vijftien jaar nog steeds dezelfde discussies voeren? Het doel van al deze ontwikkelingen is wel duidelijk.
In de vorige zin komt het doel en de kern van het probleem in één zin ter sprake. Het doel, positieve uitkomsten voor de zorgontvanger, is duidelijk. Gelukkig, want daar begint het. Maar dat tweede deel ‘van al deze ontwikkelingen’ bevat de kern van het probleem. Het zouden niet meerdere ontwikkelingen moeten zijn met allemaal verschillende termen. Nee, het zou juist gezien moeten worden als één zorgsysteem waarbij alle facetten ondergeschikt zijn aan hetzelfde doel.
Onderscheid
Iemand die zorg nodig heeft denkt ook niet in één wet, in één organisatie, binnen één afdeling of één specialisatie. Die maakt ook geen onderscheid tussen organisatie van zorg en bekostiging van zorg. Het gaat erom hoe al die verschillende facetten voor hem of haar als een uitkomst bij elkaar komen. Daarmee lijkt het zorgsysteem op een spinnenweb, waarbij alle draden met elkaar verbonden zijn en invloed op elkaar hebben.
Waarom moet ‘uitkomstbekostiging’ vervangen worden door ‘uitkomstgedreven zorg’? In het kort kunnen we zeggen dat uitkomstbekostiging in de zorg niets anders is dan het bewust financieren van inspanning op basis van daarmee samenhangende uitkomsten. Maar bekostiging is daarmee slechts het topje van de ijsberg. Om daar te komen, moeten eerst een heel aantal andere stappen gezet worden. Het omvat veel meer draden in het spinnenweb.
Uitkomsten
Op welke uitkomsten moet gestuurd worden als we de algehele gezondheid en het welzijn van de zorgontvanger leidend maken? Waar wordt dat op gebaseerd? Hoe brengen we werkelijke uitkomsten in de praktijk in kaart? Welke activiteiten zijn nodig in de praktijk om te werken naar de beoogde uitkomsten? Het betreffen allemaal verschillende onderdelen in één zorgsysteem. Allemaal draden in één web die voor de zorgontvanger samen moeten komen.
Als je het mij vraagt moeten we daarom stoppen met het praten over uitkomstbekostiging, maar moeten we dit vervangen door het streven naar uitkomstgedreven zorg waarbij alle facetten van het zorgsysteem gezien en betrokken worden. Daarmee sturen we op de uitkomsten voor de zorgontvanger in de praktijk en is passende bekostiging daaraan slechts nog ondersteunend. We bepalen in de detailhandel toch ook niet de prijzen in de webshops zonder na te gaan welk product de klant daarvoor krijgt?
Medische kindzorg
Op dit moment wordt deze benadering toegepast binnen de medische kindzorg. De nieuwe MKS-werkwijze (Medisch Kindzorg Systeem) wordt in de praktijk geïmplementeerd en tegelijkertijd gedigitaliseerd met MKS online. Deze kwaliteitsgerichte werkwijze waarbij transmurale samenwerking en regie voor kind en ouders centraal staan, bieden vervolgens een uitgangspunt om te komen tot passende en aan kwaliteit ondersteunende bekostiging. Zo zetten de politiek, zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties, ziekenhuizen, zorgorganisaties, beroepsorganisaties en brancheorganisaties samen de beoogde uitkomsten voor de zorgontvanger voorop.