Zorgrichtlijnen moeten geen doel op zich zijn. Het doel is om de zorg te verbeteren en te blijven leren.
Veel particuliere klinieken hebben de zorg niet op orde, zo constateerde de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) enkele weken geleden. Diverse thema’s baren zorgen, waaronder infectiepreventie, medicatietoediening en bekwaamheid met betrekking tot de apparatuur. De Inspectie verzoekt de klinieken om beterschap. In dit blog leest u hoe de richtlijnen u kunnen helpen de zorg weer op peil te krijgen en te houden. Als tools, niet als rules.
Enkele jaren geleden tikte de IGJ ook de reguliere ziekenhuizen op hun vingers. De kwaliteit van de zorg was ondermaats. Het was de Inspectie menens; zij schroomde niet om die houding kracht bij te zetten door maatregelen op te leggen. Diverse thema’s kwamen destijds naar voren tijdens de veelal onaangekondigde audits van de IGJ. Belangrijk was vooral het begrijpen van de voornaamste risico’s. Welke thema’s leiden tot gevaarlijke patiëntenzorg? De IGJ constateerde toen dat ziekenhuizen hier dikwijls een beperkt inzicht in hadden. Dit kwam veelal tot uitdrukking in een duiding van welke richtlijnen nog onvoldoende geïmplementeerd waren.
Voldoen aan alle richtlijnen? Onmogelijk!
In november 2017 verscheen het proefschrift ‘Tools or rules’ van Louise Blume. Blume en consorten concludeerden dat er vele richtlijnen bestonden en publiceerden hierover onder andere in Medisch Contact: ‘Ruim twaalfhonderd richtlijnen is te veel’. Vervolgens onderzochten zij in hoeverre het voor ziekenhuizen mogelijk is om aan al die richtlijnen te voldoen. De conclusie was helder: voldoen aan alle richtlijnen is onmogelijk. Dat zou ook niet het doel moeten zijn. Het doel is verbeteren en leren. Richtlijnen kunnen daarbij helpen. Als tools, niet als rules.
Tegelijkertijd vindt de IGJ de naleving van richtlijnen niet voor niets belangrijk. Richtlijnen bevatten veel wijsheid. De daadwerkelijke toepassing ervan heeft geleid tot grote verbeteringen in de patiëntenzorg. De hoeveelheid beschikbare verbetercapaciteit is doorgaans echter beperkter dan de hoeveelheid inspanning die nodig is om al die richtlijnen te implementeren. U kunt niet alles tegelijkertijd oppakken. Om de beschikbare verbetercapaciteit zo zinnig en zuinig mogelijk in te zetten, is een goed beeld van de meest belangrijke compliance issues en risico’s onontbeerlijk.
Prioriteiten
Prioritering wordt mogelijk als u al die richtlijnen op de meest krachtige wijze samenvat. Niet per richtlijn, maar het geheel aan richtlijnen. De meest krachtige samenvatting maakt het mogelijk om uit 1.200 richtlijnen 60 fundamentele thema’s te extraheren. Deze fundamentele thema’s kunt u beschouwen als het geheel aan risico’s waarop zicht moet bestaan. Ook in de ogen van de Inspectie.
Hoe krijgt u zicht waar uw organisatie werkelijk staat op deze thema’s? Simpel: u legt alle zorgprofessionals de lijst van 60 thema’s voor, als ware het een menukaart. Zij geven vervolgens aan wat in hun ogen nadere aandacht behoeft. Dit levert de volgende resultaten op:
1) Er ontstaat snel en eenvoudig een gedegen inzicht in de voornaamste risico’s en compliance issues op zowel instellings- als procesniveau.
2) Door de bottom up-aanpak legt u de basis voor intrinsieke motivaties onder zorgprofessionals om aan de slag te gaan met de opbrengst van de rapportage. Zij hebben immers zelf de verbeterpunten geduid.
3) Uw organisatie kan aan toezichthouders verantwoorden welke thema’s prioriteit hebben.
Op deze wijze kan uw organisatie gericht, op basis van daadwerkelijke prioriteiten, verbeteringen inzetten in plaats van ongericht, als een schot hagel, allerlei verbeteracties uit te zetten.