Daarna kwam de 10 jarige periode van “budgettering” met een dramatische wachtlijstproblematiek. Het probleem van ziekenfonds of particulier zonk daarbij in het niet. Vervolgens de periode van “boter bij de vis” en de wachtlijsten verdwenen als sneeuw voor de zon. Inmiddels hebben we een “gecontroleerde markt” met de zorgverzekeraars in de lead en de NZa als controleur. Dit alles zou de zorg beter en goedkoper moeten maken.
Hoe is het anno 2023?
Ons zorgsysteem behoort tot het duurste van de West Europese landen, wachtlijsten curatieve zorg en GGZ lopen sterk op tot een ontoelaatbaar niveau. Een belangrijke parameter zoals de kwaliteit van oncologische zorg loopt terug en bevind zich al jaren niet meer aan de Europese top.
Focusklinieken
Door de complexiteit van het financieringsstelsel is er ondertussen een idiote situatie ontstaan gezien het feit dat sommige zorgverleners en medisch specialisten nog maar ten dele in het eigen ziekenhuis werken. Zij wijken uit naar “focusklinieken” waardoor de wachtlijsten in het eigen ziekenhuis nog verder oplopen. Het systeem van zorgverzekeringen is opportunistisch genoeg om deze ontwikkeling niet tegen te gaan.
Treeknormen
De kwaliteit waakhond NZa gedraagt zich zoals de NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) bij de misstanden in de slachthuizen: we zien het wel maar we doen niks. Treeknormen, wat zijn dat ook al weer?
Private equity
Ondertussen zien vele jonge huisartsen – hoekstenen van het Nederlandse zorgsysteem – zich gedwongen om te werken als medewerkers van “medische callcenters”, opgezet door Private Equity organisaties.
In een interview over de zorg (Volkrant 25 april 2023) meldt Menzis bestuursvoorzitter Wouter Bos dat het inderdaad niet goed gaat met de zorg. Een paar citaten:
-“De zorg is zo complex dat een nieuw stelsel ontwerpen al snel tien tot twintig jaar kost”.
-“Het is fascinerend dat sinds 2018 het arbeidsmarkttekort in korte tijd het grootste zorgprobleem is geworden”.’
-“Het hele idee dat je als zorgverzekeraar onderscheidend kunt zijn hoe je zorg inkoopt, is een illusie gebleken. Het versterkt de tendens dat het alleen nog maar gaat wie de laagste premie kan bieden. En dat vind ik geen gezonde ontwikkeling”.
Geachte heer Bos, ik geef U de volgende oplossingen:
– Ga naar een stelsel dat het tijdsbeslag aan bureaucratie van 40% naar 10% doet verminderen. Er komt direct 30% aan meer zinvolle arbeidstijd vrij.
– Betaal zorgpersoneel marktconform en spaar de driemaal zo dure ZZP’ers in de zorg uit.
– Verbied winst in de extramurale zorg, conform de situatie in de curatieve sector.
– Maak van de verzekeraars betaalkantoren voor wat betreft de basisverzekering. Schaf hiermee de zinloze onderhandelingen over contract- en productieplafonds af.
– Betaal de productie van zorgaanbieders op basis van het landelijk gemiddelde van de totale DBC-opbrengst per sector per jaar. In feite is dit een variant op de populatie-bekostiging, maar dat dan met een verifieerbare onderbouwing. In een andere blog kom ik terug op een mogelijke uitwerking.
– Zorgaanbieders die onder het gemiddelde zitten houden over en die er boven zitten hebben verlies. Je kunt voor een correctie schema van 10% per boekjaar kiezen.
Let wel het betreft hier geen majeure stelselwijziging maar een aanpassing van het vigerende stelsel. Hoeft dus geen jaren te duren maar vereist wel bestuurlijke moed en visie.
Robert W. Kreis
Chirurg N.P.
Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc