Voor goede kankerzorg is een team van specialisten nodig die, in verbinding met elkaar, de méns met kanker ondersteunen. Elk op zijn tijd in het proces. Met zachte landingen van de ene naar de andere zorgprofessional. Nooit als solo-actie, maar altijd met elkaar én met de patiënt, samen kijkend naar de mogelijkheden en de best passende keuze.
Tien jaar geleden ging ik door deze draaideur het ziekenhuis in. Met lood in mijn schoenen en een hart vol onzekerheden. Zou ik halverwege mijn leven doodgaan? Nu ben ik een overlever van kanker, zoals men dat noemt. De laatste controles zijn goed. Ik hoef niet meer terug te komen bij de oncoloog. Nu sta ik buiten. Nog een keer kijk ik om. Dag ziekenhuis, je bleek een veilig huis voor me. Dag betrokken specialisten, verpleegkundigen; jullie waren betrouwbare bondgenoten in mijn diepste nood. Door de kanker kregen wij plotseling een relatie. Let wel die van zorgverlener-patiënt.
Mens mét kanker
Die relatie is niet gelijkwaardig op het gebied van professionele kennis. Dat kan ook niet anders; de zorgprofessional heeft daar jaren voor geleerd en vaardigheden opgebouwd. Anders ligt dat op het vlak van ervaringsdeskundigheid; daar is de mens met een ziekte dé expert. Wanneer hebben zij, voor een tijd verbonden met elkaar, ‘een goede relatie met elkaar’ ongeacht de ernst van de ziekte?
Vanuit mijn perspectief als patiënt vond ik het essentieel dat ik professionals om me heen had die mij zagen als méns met kanker. Zorgprofessionals die mij leerden kennen, mij konden steunen in mijn autonomie, die naar mij luisterden, mijn frustraties en twijfel begrepen. En dat zij als een hecht en samenwerkend team mij nabij waren.
Vertrouwen
In mijn rol van patiënt was het voor mij belangrijk dat de zorgprofessionals om mij heen vanaf diagnose anticipeerden op mijn zorgbehoeftes en mij daarin coachten en uitnodigden om mijn eigen beslissingen te nemen op basis van hun gezamenlijke, professionele adviezen.
Door het kunnen nemen van autonome beslissingen, voelde ik me minder machteloos en nam mijn kwaliteit van leven toe. Die relatie die ik als patiënt aanging met de zorgverleners vraagt om wederzijds vertrouwen. Plotseling was ik als patiënt in de storm van mijn leven aangewezen op mensen die mij niet hadden uitgekozen en die ik niet had uitgekozen. En is het voor beiden zoeken hoe die verbinding aan te gaan.
In mijn rol als patiënt vertrouwde ik op de passie en professionaliteit van het team van zorgverleners om het best mogelijke te doen voor mijn situatie, in gesprek met mij. En omgekeerd mocht het team ervan op aan dat zij mij konden vertrouwen en ik met hen meedacht in mogelijkheden. Echt luisteren naar elkaar, is essentieel bij het bouwen aan die relatie.
Mijn vertrouwen werd gevoed doordat ik ervaarde dat er een multidisciplinair team van professionals met mij mee dacht over de best mogelijke behandeling in mijn situatie, voor mijn lijf en mijn leven. Mij als het ware onderdeel maakten van het behandel- en verpleegteam. Soms voorop de tandem en soms veilig achter op.
Zachte landingen
Een team dat uit diverse specialismen en disciplines bestond, in verbinding met elkaar. Met zachte landingen van de een naar de ander. En zo werd 1+1 echt 3. De ene professional begon waar de ander geëindigd was. En dat gaf mij een onvoorstelbaar veilig en vertrouwd gevoel.
Samenwerken van professionals met de patiënt voor de patiënt, komt voort uit de wil en de compassie om zowel de professionele als de ervaringsdeskundigheid te bundelen en 100% in te zetten voor de best mogelijke zorg. En om de zorg óm de mens met kanker te organiseren en niet om de organisatie van de zorg. Van harte samenwerken heeft niets van doen met ‘met elkaar in één gebouw’.
Ik wens elke mens met een ziekte in Nederland die tandem toe waarop je soms voorop wilt zitten en soms veilig achterop.
Eveliene Manten-Horst
Directeur AYA zorgnetwerk, het Nationaal AYA ‘Jong en Kanker’ Platform
