De NZa heeft daarmee een eerdere NZa-regeling, die gold sinds 2014, over informatieverstrekking door zorgaanbieders aan patiënten vervangen en aangescherpt. Volgens de NZa is het aan de zorgaanbieder om de patiënt te informeren over datgene dat voor de patiënt van belang is om een keuze te maken welke zorg hij wil ontvangen van welke zorgaanbieder, waaronder met name begrepen informatie over de hoogte van de kosten van zorg en vergoedingen van zorg. In de toelichting op deze NZa-regeling wijst de NZa overigens ook op de verplichting die zorgverzekeraars in dit kader hebben.
Nieuwe regeling
In de nieuwe Transparantieregeling is opgenomen welke informatie de zorgaanbieder aan de patiënt moet verstrekken. Het gaat onder meer om informatie over de te leveren prestaties, voor de patiënt van belang zijnde tarieven, of de prestaties Zvw of Wlz-verzekerde zorg betreffen en of van eventuele ‘eigen betalingen’ door de patiënt sprake is. Daarnaast bepaalt de Transparantieregeling dat deze informatie tijdig aan de patiënt moet worden verstrekt, dat wil zeggen: zoveel mogelijk vóór de levering van de zorg is gestart.
Patiëntenstop
In de Toelichting op de Transparantieregeling is expliciet omschreven dat de zorgaanbieder verplicht is (op zijn website) informatie te verstrekken over een ingestelde patiëntenstop, bijvoorbeeld als gevolg van een omzetplafond. De zorgaanbieder dient aan te geven op wie de patiëntenstop betrekking heeft, wat de consequenties zijn en hij dient te verwijzen naar de afdeling zorgbemiddeling van de zorgverzekeraar. Opvallend daarbij is dat daarbij telkens is aangegeven dat het moet gaan om neutrale informatie. De NZa wil duidelijk niet dat de verzekerde deelgenoot wordt gemaakt van een conflict tussen de zorgverzekeraar en zorgaanbieder.
Misleiding
De zorgaanbieder mag de patiënt, zo bepaalt artikel 6 van de Transparantieregeling, niet misleiden, waardoor de patiënt niet in staat is tot een weloverwogen keuze te komen of een keuze maakt die hij – als hij wél zou beschikken over de juiste informatie, niet zou hebben gemaakt. De regeling noemt ook voorbeelden. Zo is het niet toegestaan om aan te geven dat de zorg door de verzekeraar vergoed wordt indien dat niet zo is en is het tevens niet toegestaan om uitspraken of garanties te doen die de zorgaanbieder niet kan onderbouwen, bijvoorbeeld dat hij de beste of enige in Nederland is die een bepaalde behandeling aanbiedt. Ook mag de zorgaanbieder geen ‘onjuiste of onvolledige’ informatie verstrekken aan de patiënt over zorgverzekeraars.
Kosten
De Transparantieregeling bepaalt dat de zorgaanbieder de patiënt moet informeren welke kosten de patiënt zelf moet betalen en, “voor zover mogelijk”, hoe hoog deze kosten zijn. Het is de vraag in hoeverre van zorgaanbieders verwacht kan en mag worden dat zij de patiënt informeren over de precieze hoogte van de kosten die de patiënt zelf moet betalen, zeker gelet op het woud aan polissen dat verzekeraars aanbieden. Niet voor niets oordeelde de rechter in 2018 dat de primaire verantwoordelijkheid over de informatie over de vergoeding van zorg ligt bij de verzekeraar en de patiënt, en niet bij de zorgaanbieder.
Waar ligt de grens?
De NZa lijkt in de nieuwe regeling echter meer van de zorgaanbieder te verwachten, maar waar de grens precies ligt is niet duidelijk. Het lijkt er wel op dat de zorgaanbieder – bijvoorbeeld indien hij met de betreffende verzekeraar geen overeenkomst heeft – nog steeds kan volstaan met aangeven dat slechts aanspraak bestaat op een gedeeltelijke vergoeding en dat een zorgaanbieder niet in detail hoeft uit te spitten welk bedrag exact bij welke polis vergoed wordt. Dat zou ook ondoenlijk zijn.
Op welke wijze de NZa zal omgaan met de regels over ‘misleiding’, is niet duidelijk. Het zal elke zorgaanbieder duidelijk zijn dat de voorbeelden die de NZa geeft – zoals de patiënt ten onrechte informeren dat de zorg wordt vergoed vanuit de basisverzekering – niet zijn toegestaan. Maar wat is precies ‘onjuiste of onvolledige informatie’ over zorgverzekeraars? Daar zullen de meningen, zeker tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars, over verdeeld zijn, bijvoorbeeld indien er een geschil is tussen de zorgverzekeraar en de zorgaanbieder of bepaalde zorg wel of niet voor vergoeding in aanmerking komt.
Concluderend is de verwachting dat over deze informatieverplichtingen nog niet het laatste woord gezegd zal zijn.
Daniël Post
Eldermans | Geerts Advocaten