Het inmiddels grootste circus ter wereld werd opgericht in 1984 door een groep straatartiesten in Quebec ter viering van de 450e verjaardag van de aankomst van de Franse ontdekkingsreiziger Jacques Cartier in Canada. De oprichters Guy Laliberté en Daniel Gauthier bedachten, in een tijd waar de hoofdmoot van circussen gevormd werd door clownsacts en dierenkunstjes in een grote circustent, een compleet ander concept. In plaats van te leunen op het vertrouwde, koos Cirque du Soleil voor een pad dat nog onbewandeld was: een circus zonder dieren, volledig gericht op de kracht en schoonheid van menselijke prestaties.
Deze beslissing, ingegeven door zowel ethische overwegingen als de wens om zich te onderscheiden, bleek een meesterzet. Cirque du Soleil transformeerde de circusindustrie met adembenemende acrobatiek, meeslepende verhalen en een visuele pracht die zijn weerga niet kent. In Nederland is het gebruik van dieren in circussen inmiddels al jaren verboden.
Personeelsstop
Het succes onderstreept een fundamentele les: uit beperkingen kunnen ongekende mogelijkheden ontstaan. Een soortgelijk voorbeeld hoorde ik onlangs van Britt Breure, directeur HR van AFAS (zij is overigens de enige medewerker van die afdeling!). Zij vertelde mij dat zij heel bewust een personeelsstop hadden ingevoerd. Er waren meer dan genoeg sollicitanten, maar bij AFAS realiseerden ze zich dat echte innovatie ontstaat door jezelf te beperken. Het is heel gemakkelijk om een extra medewerker aan te nemen, omdat je dan niet hoeft aan te passen en niet anders hoeft te gaan werken. Juist door een beperking op te leggen stimuleer je innovatie. Wat ‘fijn’ dat we in de zorg door de huidige arbeidsmarkt die personeelsstop al hebben gecreëerd.
Kansen voor innovatie
Net zoals Cirque du Soleil de beperking van geen dieren gebruiken omarmde om een geheel nieuwe vorm van entertainment te creëren, kunnen we in de zorg beperkingen zoals personeelstekort en hoge kosten zien als kansen voor innovatie. Dit kan op vele manieren, aan beperkingen geen tekort. Bijvoorbeeld door technologie in te zetten, actief patiënten betrekken bij hun eigen behandeling, veel meer inzetten op preventieve zorg of bijvoorbeeld meer samenwerken met welzijnsorganisaties. Maar dan echt radicaal! We hebben op dit moment echt grote beperkingen en dus grote kansen in de zorg. Was destijds een circus zonder dieren niet even onvoorstelbaar als bijvoorbeeld een ziekenhuis zonder dokters nu? Of computers die de zorgprofessional volledig vervangen? Klinkt radicaal, maar het betekent niet dat het niet kan!
Beperkingen als kansen
Cirque du Soleil heeft laten zien dat grenzen verlegd kunnen worden door creativiteit, innovatie en moed. Voor de zorgsector ligt er een vergelijkbare kans klaar. Door beperkingen als kansen te benaderen, kunnen we onszelf opnieuw uitvinden. Zoals Cirque du Soleil de wereld van entertainment heeft getransformeerd, zo kan de zorgsector een nieuwe standaard zetten voor gezondheid en welzijn. Laten we dus de huidige beperkingen aangrijpen om echt anders te gaan werken, want The show must go on! Waar ziet u kansen in de huidige beperkingen?
—————————————
Joris Arts plaatst elke week op woensdag een nieuwe blog op zijn eigen LinkedIn-pagina. De blogs verschijnen ook op Skipr. De andere blogs uit de reeks zijn hier te vinden.