Weerbare zorg staat of valt bij weerbaarheid zorgmedewerker

Maar liefst 40 procent van de zorgmedewerkers heeft onbeschermd gewerkt, met name in de vvt en de ggz. Zevenendertig procent van de zorgmedewerkers is in aanraking gekomen met Covid-19. Dit komt overeen met recente besmettingscijfers: tot en met 22 september 2020 zijn in totaal 21.256 zorgmedewerkers besmet geweest met Covid-19. De helft van het totaalaantal besmettingen betreft dus zorgmedewerkers.

Zorgen

Dit gebrek aan bescherming, heeft een enorme impact op onze zorgprofessionals: 88 procent van hen piekert vaak en lang over de mogelijke gevolgen van Covid-19. Zij maken zich zorgen over de beschermingsmaatregelen en zijn bang om zelf besmet te raken (32 procent) en nog angstiger om hun omgeving te besmetten (57 procent).

Pijnlijke cijfers

Cijfers die nog pijnlijker zijn in het licht van de op schaarste gebaseerde beschermingsadviezen. En cijfers die de overheid en werkgevers zeer serieus moeten nemen, willen zij massale emotionele uitputting en uitval van zorgprofessionals voorkomen. Want we hebben het hier over vormen van angst, stress, slaapgebrek en daardoor emotionele en fysieke uitputting. Zo wil je niet dat mensen in hun werk zitten.

Tel daarbij op dat zorgmedewerkers zichzelf vaak op de laatste plaats zetten, dan heb je alle ingrediënten voor verminderde individuele weerbaarheid van de medewerker en daarmee verminderde weerbaarheid van de zorgsector als geheel.

Care en ondersteunend personeel vergeten

Dan heb ik het – naast cure – ook nadrukkelijk over care, de langdurige zorg. Een groep die nog steeds vaak het gevoel heeft vergeten te worden. Terwijl het zo belangrijk is om ook hen mentaal goed bij te staan tijdens en na deze crisis. Dit geldt ook voor een andere groep in de zorg: het ondersteunend personeel. Zij maken het mogelijk dat zorg wordt verleend, omdat ze roosters maken, zorgen voor de maaltijden, de administratie, de communicatie, het schoonmaakwerk en de huisvesting.

Ook deze medewerkers krijgen veel mee van de coronacrisis, hebben een verhoogde werkdruk en zijn niet altijd goed beschermd in een risicovolle omgeving. Ook zíj behoren de nodige aandacht, waardering en ondersteuning krijgen.

Investeer in weerbaarheid

Zowel de overheid als werkgevers moeten meer investeren in de weerbaarheid van al deze zorgmedewerkers en daarmee in de zorgsector. Werkgevers en leidinggevenden moeten zich bewust zijn dat zij direct invloed hebben op de gezondheid van medewerkers en van de organisatie. Het is belangrijk dat zij gezond en veilig werken prioriteit geven en voldoende beschermende maatregelen treffen.

Het in gesprek gaan met medewerkers, creëren van een omgeving waarbinnen zeggenschap en verantwoordelijkheid wordt gedeeld, vasthouden aan minder regeldruk en waardering blijven uitspreken en ernaar handelen, zijn daarin cruciaal.

Rol voor de overheid

Daarnaast ligt er een belangrijke rol voor de overheid om de weerbaarheid van de zorgsector te vergroten. Nederland staat stil zonder een gezonde zorgsector. De zorgsector is een systeemsector en van ongelooflijk voorwaardenscheppend belang. Daarom moet de zorgsector de status van systeemsector krijgen. Dat betekent meer financiële steun in innovatie, in werkdrukverlaging en ook in vergoeding van het eigen risico van zorgmedewerkers. En het aanbod van goede en vooral tijdige zorg wanneer zorgmedewerkers zelf ziek zijn.

Want als je weerbare zorgmedewerkers wilt en een weerbare sector, dan is het cruciaal om te investeren in de mentale gezondheid van mensen. We moeten zorgen voor de zorg, want de zorg gaat altijd door.

Roland Kip
Algemeen directeur Stichting IZZ