De afgelopen verkiezingscampagnes gingen voornamelijk over de hoogte van het eigen risico. Stelselwijzigingen zijn uit den boze, er is rust nodig in de zorg. De vraag is of de informateur zich straks die rust kan permitteren, want de kostenstijgingen in de zorg lijken gewoon door te gaan.
De bestuursvoorzitter van Achmea, Willem van Duin, speculeerde onlangs al over een premiestijging van 20 euro per maand. Technologische en demografische ontwikkelingen zijn daar debet aan. Maar als kostenbeheersing noodzakelijk blijkt en stelselherziening ongewenst is, welke opties blijven dan over? Het lijkt niet verstandig om de marktwerking verder aan te scherpen. Niet alleen is daarvoor geen draagvlak in de bevolking en in de sector, maar de vraag is ook wat het zou kunnen opleveren. Door de marktwerking in de afgelopen tien jaar sinds de invoering van de nieuwe basisverzekering zijn de prijzen al langzamerhand op de bodem terecht gekomen. Nog scherpere prijzen lijken nauwelijks nog mogelijk.
Intensivering van samenwerking
De winst die in de zorg wellicht nog te behalen is ligt eerder in intensivering van samenwerking en dan vooral in de regio’s over de schotten heen. Een goed voorbeeld van op te lossen knelpunten ligt in de zorg voor ouderen, die na ziekenhuisbehandeling niet meer direct naar huis kunnen. Het ziekenhuisbed is te kostbaar, de zorg thuis dan te complex en te weinig op elkaar afgestemd en het verpleeghuisbed niet adequaat vanwege de dreiging van hospitalisering.
Interessant is te zien hoe deze regionale samenwerkingsproblematiek (niet) wordt opgepakt. De hete aardappel wordt alle kanten uit geschoven en regie wordt niet gepakt door de veelheid aan spelers en schotten en het besef dat de nek uitsteken geld kan kosten. Nodig is gemeenschappelijke regie, waarbij partijen over de schotten heen creatief kunnen omgaan met beschikbare budgetten. Je zou verwachten dat zorgverzekeraars die regie zouden nemen, maar afgezien van enkele proeftuinen lijkt dat niet de kern van hun strategie te zijn.
Beperkingen vanwege marktwerking
Dan blijft over het eigen initiatief van samenwerkende zorgorganisaties en gemeentes in de regio’s. Mooie recente voorbeelden zijn de coöperatieve samenwerking in de ondersteuningszorg in Heerlen en de samenwerking rondom ouderenzorg in Noordwest Veluwe. Voorwaarde is wel dat beperkingen vanwege marktwerking opzij worden gezet. De uitdaging voor de informateur is hoe van hoopvolle regionale initiatieven landelijk beleid kan worden gemaakt, waarbij zorgverzekeraars en gemeentes hun regierol kunnen en willen oppakken. Anders dreigt inderdaad een forse premiestijging.
Bestuurder Tragel
