Emotionele en psychische mishandeling komt veel vaker voor dan fysieke en seksuele mishandeling en gaat er vaak hand in hand mee.
Eerder schreef ik in een blog over een rapport over de wantoestanden in de pleegzorg en jeugdzorginstellingen in de afgelopen 50 jaar. Naar aanleiding van dit rapport hebben twee Tweede Kamerleden recent een motie ingediend om de regering te vragen naar het strafbaar stellen van emotionele en psychische kindermishandeling. Omdat veel van de terreur die in het rapport beschreven wordt emotioneel en psychisch is, en nu ook nog voorkomt, willen ze dit in de toekomst verhinderen. Hiervoor is nodig dat de regering expliciet emotioneel en psychisch geweld strafbaar stelt. Lang verhaal kort: dat gaat de regering niet doen.
Behoefte aan goede hulp
Dit is ernstig. Ik kreeg er direct een knoop van in mijn maag. Alle getuigenissen van slachtoffers, alleen al op deze site, al die mensen die alleen al bij hulpverleners uit ons netwerk in behandeling zijn, de enorme behoefte van slachtoffers aan goede hulp (die wij o.a. proberen te bieden via deze trajecten, de boeken en/of workshops), de ervaringsverhalen die vaak door merg en been gaan. En al dat onderzoek waaruit blijkt hoe schadelijk emotionele en psychische mishandeling is. Het zou voldoende duidelijk moeten zijn maar blijkbaar denkt ook de regering nog dat alleen aantoonbaar en langdurig fysiek en seksueel geweld erg of strafbaar is. Deze mythe is helaas hardnekkig en schadelijk.
De regering geeft in haar antwoord aan dat de huidige wetgeving voldoende is: er zouden genoeg artikelen in de wet zijn die aanknopingspunten bieden. Nu ben ik geen jurist, maar als ik lees dat het nog maar één keer gebeurd is dat iemand voor psychische kindermishandeling is veroordeeld in Nederland, lijkt mij dat niet voldoende. Uit een eerder artikel in de Trouw blijkt immers hoe moeilijk het is om iemand te veroordelen voor (structurele) emotionele en psychische mishandeling. Emotionele mishandeling is apart strafbaar gesteld in de volgende landen: Frankrijk (2010), Engeland (2015), Wales (2019), Schotland (2019), Ierland (2019), Australie (2018), Nieuw Zeeland (2018) en de VS (2019). Ze noemen het in Engeland coercive control, ofwel ‘dwingende controle’. Nederland blijft dus helaas ver achter.
‘Woorden doen geen pijn’
Waar komt toch de mythe vandaan dat mishandeling staat voor seksueel en fysiek misbruik en dat er geen andere vormen bestaan? Je ziet deze mythe ook terug komen in de samenleving, bijvoorbeeld in het gezegde ‘woorden doen geen pijn’. En ook al zijn er inmiddels tientallen wetenschappelijke onderzoeken over hoe vaak emotionele en psychische mishandeling voorkomt en hoe ernstig het is en hoe groot de gevolgen zijn, nog steeds worden deze vormen van mishandeling hier niet als mishandeling erkend.
Emotionele en psychische mishandeling komt veel vaker voor dan fysieke en seksuele mishandeling en gaat er vaak hand in hand mee. Volgens onderzoek heeft emotionele en psychische mishandeling even grote of zelfs grotere gevolgen dan fysieke en seksuele mishandeling. De jarenlange angst en depressieklachten die veel mensen hebben, het steeds verder verdwijnen van je eigen ‘zelf’, de chaos en verwarring, de dissociatie of fysieke klachten die mensen ervaren: het werd of wordt vooral door de dagelijkse, sluipende en jarenlange emotionele terreur veroorzaakt. Niet om fysieke en seksuele mishandeling te bagatelliseren natuurlijk, dat is evengoed vreselijk en kent ook grote gevolgen. Maar het lijkt erop alsof de regering de feiten over emotionele en psychische mishandeling niet kent. We zoeken regelmatig het contact hierover met beleidsmakers en andere professionals. Binnenkort kunnen we jullie meer vertellen over hoe we hier concreet mee bezig zijn.
In het Wetboek van Strafrecht
Kunnen we nu met zijn allen nog iets anders doen om Den Haag te overtuigen om het belang van emotionele en psychische mishandeling te erkennen? Ja, dat kan. Iemand bracht gister een petitie onder onze aandacht die stelt dat geestelijk geweld opgenomen moet worden in het Wetboek van Strafrecht. Heel belangrijk dat deze petitie nu gestart is en van groot belang dat deze door velen wordt ondertekend. Misschien een druppel op een gloeiende plaat, maar tekenen kan ons en anderen misschien munitie geven als we beleidsmakers spreken. Hoe meer mensen tekenen, hoe meer indruk het maakt.