Ik herinner mij het moment nog precies. Een hoofd van een afdeling oncologie van een ziekenhuis vroeg mij wát hij zelf moest organiseren om een patiënt deels thuis te behandelen. Hij plantte het zaadje waardoor ik dieper ging nadenken over thuisbehandeling.
Ik vind dat er een duurzame en uniforme thuiszorgoplossing moet komen voor patiënten en zorgverleners. Niet gekoppeld aan een medicijn of ziektebeeld; je wilt niet tien thuiszorgoplossingen voor een ziekenhuis. Dit is een thema waar farmabedrijven elkaar – naar mijn overtuiging – niet moeten beconcurreren. Een oplossing moet passen bij àlle geneesmiddelen binnen een ziektebeeld, ongeacht wie het middel produceert. En uiteindelijk wil je een oplossing voor het ziekenhuis over meerdere ziektebeelden heen.
Zorg thuis
De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) deed in samenwerking met zorgverzekeraar Zilveren Kruis onderzoek. Zij vroegen (ex-)kankerpatiënten waar ze behandeld willen worden. Een op de vier patiënten kiest een behandeling thuis, drie van de tien patiënten kiezen afwisseling: dan thuis, dan het ziekenhuis.
Er is veel te zeggen voor een ziekenhuisbehandeling. Patiënten zeggen meer mogelijkheden te zien voor het stellen van vragen, de helft van de patiënten voelt zich veiliger en vier op de tien mensen zijn bang voor complicaties bij thuisbehandeling. Er zijn ook goede redenen waarom thuis behandelen fijn is. Iemand met een nabehandeling moet bijvoorbeeld twintig keer naar het ziekenhuis. Twintig keer reizen. Vaak een beroep doen op gezins- of familieleden. Verlof opnemen en verstoring van het werk. Bij immobiele patiënten ligt dit natuurlijk nog anders.
Als ik zelf de keuze heb, kies ik óók voor thuisbehandeling. Ik wil graag zo lang mogelijk zelf de regie houden, mits dat medisch gezien natuurlijk verantwoord is. Dat past bovendien in het overheidsbeleid dat gericht is op persoonsgerichte zorg zo dicht mogelijk bij huis of zelfs thuis.
Complexe medisch specialistische zorg
Waar praten we over? Complexe medisch specialistische zorg, zoals het toedienen van chemotherapie en andere middelen waarbij hoge risico’s voor bijwerkingen en complicaties kunnen optreden. In het geval van thuistoediening zal ter plekke de medicatie voorbereid en toegediend worden. In de thuissetting is meer ruimte voor vragen beantwoorden, gerust stellen, kortom: aandacht geven aan de patiënt.
Goed beschouwd past zo’n thuisbehandeling helemaal in het ‘patiënt staat centraal’ concept. Dat die behandelingen tot nu toe beperkt blijven tot pilots en proefprojecten heeft onder meer te maken met routineus handelen, angst voor veiligheid, en ja… ook de onvermijdelijke problemen bij de financiering en connectiviteit van IT-systemen.
Kennis delen
Ik ben daarom heel blij met het project Care@home, dat Roche ondersteunt. In dit project gaan ziekenhuizen meer zorg bieden buiten de eigen muren. Om dit vorm te geven spraken we met zorgprofessionals, zorgverzekeraars en thuiszorgmanagers. We vinden het fantastisch dat we drie ziekenhuizen bereid vonden om samen aan de slag te gaan met een proef die een half jaar gaat duren. Veel zorginnovatie stokt helaas omdat er te weinig wederzijds vertrouwen is.
Het is fijn dat we met verschillende partijen samen kunnen werken om gezamenlijk barrières te slechten voor thuistoediening. De kennis die we opdoen gaan we delen. In het belang van de patiënt. Om te komen tot een duurzame inbedding van thuisbehandeling in het ziekenhuisproces.
Er zijn meer proeven, dat weet ik. Ons initiatief is bijzonder doordat we niet alleen patiëntervaringen verzamelen (belangrijk!) maar ook een businesscase maken. Daar zitten dilemma’s en vraagstukken in zoals zelf doen of uitbesteden, en de bekostiging ervan. Leidt schaal tot doelmatigheid en lagere kosten? Of moet een patiënt zelf bijdragen voor een ‘comfortproduct’ als het niet goedkoper of medisch beter blijkt te zijn?