De Nederlandse gezondheidszorg behoort tot de beste ter wereld. Maar dat wil nog niet zeggen dat we de patiënt echt centraal stellen. We hebben de zorg nog helemaal niet rond de patiënt georganiseerd, die moet zich maar aanpassen aan onze manier van werken.
Laatst vertelde een 65-jarige vrouw met baarmoederhalskanker, laten we haar Christa noemen, dat ze voor controle naar de oncoloog ging. Deze vertelde haar dat er een uitzaaiing van 5 cm in het bot was gevonden en dat er niets meer aan te doen was. Christa: “Toen ging de telefoon en ging ze zitten bellen. Terwijl ze net zei dat ik dood ging. Daar ben ik ontzettend boos om geworden. Dat doe je niet. Dat kan niet.”
Een incident? Een typisch gevalletje van horkerige dokter, die heb je nu eenmaal af en toe? Of is Christa’s verhaal niet zo uitzonderlijk? Zijn we eigenlijk wel zo patiëntvriendelijk als we denken?
Assertief
Ander voorbeeld: Joke (58), suikerpatiënt. Ze heeft al heel wat meegemaakt en is daardoor assertief geworden. Zo heeft zij bij zichzelf de diagnose diepe veneuze trombose gesteld. Joke: “Ik had na de bevalling veel last van mijn been. Toen kreeg ik te horen van ‘loop eens rechtop’ en ‘iedereen kan dit’. Naar huis gestuurd en drie dagen op de bank gelegen met paracetamol. Toch weer terug gegaan naar het ziekenhuis en toen kwam een heel team er omheen staan. Uiteindelijk zei mijn moeder: heb je geen trombose, want je been is wat blauwer? Ik zei dat tegen de artsen en dat hebben ze gecheckt en toen bleek alles dicht te zitten. Als ik nog een halve dag gewacht had, was ik er niet meer geweest.”
Toen Joke voor een galblaasoperatie werd opgenomen dacht men dat ze voor een sterilisatie kwam. Joke: “Ik heb maar – letterlijk! – op mijn buik geschreven: galblaas verwijderen. Ik ben een hele vervelende patiënt. Ik zit overal bovenop met mijn snufferd. Ik laat het niet nog een keer gebeuren. Ik zit vol met papiertjes met: glucose inspuiten, om het half uur prikken. Mijn man staat naast de operatiekamer zodat hij er is wanneer ze klaar zijn.”
Gewone mensen
Dit zijn echte verhalen, gegrepen uit het leven van patiënten. Ze hebben onlangs deelgenomen aan een onderzoek naar de ervaringen van gewone mensen zoals u en ik met de zorg. Zo hoorden wij ook het verhaal van Jan (61). Door zijn ernstige rugklachten ten gevolge van multipel myeloom draagt hij een gipskorset en kan hij alleen liggend per ambulance vervoerd worden. Tweemaal per week, op dinsdag en donderdag, moet hij zo, met zijn vrouw of dochter als begeleider, naar het ziekenhuis om bestraald te worden. Maar af en toe moet hij ook bij de hematoloog langs, en laat die nu net alleen op woensdag tijd voor hem vrij kunnen maken.
Natuurlijk, onze gezondheidszorg behoort tot de beste ter wereld en daar zijn we terecht trots op. Maar dat wil nog niet zeggen dat we onze patiënten echt centraal stellen. We hebben de zorg nog helemaal niet rond de patiënt georganiseerd. Die moet zich maar aanpassen aan onze manier van werken. Wij moeten immers efficiënt zijn. Wij moeten onze dokters te vriend houden. En, laten we eerlijk wezen, wij kennen uit onze eigen omgeving toch ook genoeg voorbeelden van hoe het niet moet?
Theaterseminar
Op 11 november aanstaande vindt het theaterseminar Voorstelling van Zaken plaats. Tijdens dit evenement worden deze en andere actuele dilemma’s in de zorg op een verfrissende en uitdagende manier aan de orde gesteld. Hier krijgt u het ANDERE verhaal over de zorg te horen. En hier wordt ook meer verteld over het samhealth jubileumonderzoek waarin Christa, Joke, Jan en tientallen andere patiënten ons een spiegel voorhouden.
Jan Smelik
Partner bij onderzoeksbureau samhealth
————————————
Tijdens Voorstelling van Zaken blijven de geharnaste standpunten thuis. De deelnemers vertellen met welke dilemma’s zij te maken hebben en waar de mogelijke oplossingen volgens hen zouden kunnen liggen. Door werkelijk naar elkaar te luisteren als uitgangspunt te nemen, krijgen ideeën die een nieuwe blik op de zorg van de toekomst kunnen werpen, een kans. In deze eerste Voorstelling van Zaken debatteren drie maal vier deskundigen over vragen zoals: patiënt centraal stellen: fabel of werkelijkheid?; regelgeving: doolhof voor de dokter: komt hij of zij nog voldoende aan zijn of haar werk toe? Inschrijven voor Voorstelling van Zaken kan hier.