Hoe wilt u wonen als u oud bent? Op deze veel gestelde vraag bij de start van een bijeenkomst over woonvormen voor ouderen komen de fraaie vergezichten: met een groep vrienden in een boerderij, een appartementje in de stad, verhuizen naar de zon.
Ik gooi het vaak over een andere boeg. Tegen de tijd dat ik echt oud ben krijg ik vast dementie en aangezien ik grote kans heb dat ik er dan alleen voor sta, hoop ik dat een verpleeghuis een fijne plek voor me heeft.
In de plannen van staatssecretaris Martin Van Rijn moet dat dan een plek zijn die ’zo thuis als mogelijk’ is en waar ik als cliënt centraal sta. Nu ben ik eigenlijk niet zo’n thuiszitter. En het idee dat mijn toekomstige woonplek huiselijk en warm in het verpleeghuis zou moeten zijn, beangstigt me. Als buitenmens kan ik er helemaal niet tegen om een hele dag binnen te zitten. Ik pleit dan ook voor een verpleeghuis dat ‘zo buiten als mogelijk’ is. Waarschijnlijk krijg ik ook nog een enorm loopdrang en dan wil ik graag naar buiten kunnen.
Het nieuwe roken
Gelukkig heb ik het tij mee. De aandacht voor bewegen in de zorg neemt toe. Zitten is het nieuwe roken, volgens neuropsycholoog Erik Scherder. Het stimuleren van bewegen is niet alleen een zaak voor de activiteitenbegeleidsters en de fysiotherapeuten: ook het gebouw waar mensen wonen kan bewegen stimuleren. Steeds meer zorgorganisaties en woningcorporaties sturen daar op.
Hogeweyk in Weesp was de voorloper. De hoogbouw waarin het oude verpleeghuis gevestigd was, is als het ware omgeklapt: het nieuwe woon-zorgcentrum is gebouwd als een woonbuurtje, waar iedere woning een voordeur heeft aan de straat – een echte straat in de open lucht. Voor elk bezoekje aan de dokter, de winkel en het restaurant doen de bewoners hun jas aan en voelen wat voor weer het is.
Een ander voorbeeld is Rietveld in Alphen aan de Rijn. Dit woon-zorgcomplex is net opgeleverd en stoelt op hetzelfde concept. De wooneenheden zijn als huizen aan een straat gebouwd, en voor alle algemene voorzieningen gaan bewoners de straat op. Een grote binnentuin nodigt de bewoners uit om ook als ze geen boodschap hoeven te doen, naar buiten te gaan. Aardig is dat in Rietveld de buitenpaden verwarmd worden in de winter, zodat ook als het sneeuwt en ijzelt, de ouderen toch veilig er op uit kunnen.
Overtuigd
Nog even terug naar Hogeweyk. Dat heeft ook een mooi theater waar allerlei activiteiten plaatsvinden voor bewoners en belangstellenden uit de rest van Weesp, en het is af te huren voor bijeenkomsten. Een tijdje geleden organiseerde het Kenniscentrum Wonen-Zorg er een themamiddag voor woningcorporaties. Een van de bewoners schoof aan in de pauze. Hij voelde zich zichtbaar thuis tussen de aanwezigen. Toen was ik er helemaal van overtuigd dat ik daar wil wonen als ik oud ben. Lekker naar buiten, rondlopen in de tuin, terrasje pikken en zo nu en dan aanschuiven bij een interessante bijeenkomst op mijn vakgebied. Zo buiten als maar mogelijk is.
Danielle Harkes
Manager van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg
