Er wordt weer geen analyse gemaakt van wat de werkelijke problemen zijn in het zorgstelsel, maar die problemen worden uit het zicht gehouden door een oplossing te verwachten van een nieuwe en nog in te voeren techniek. En ook voorgesteld maar meteen die hinderlijke privacywetgeving aan te passen om de invoering van AI niet te hinderen. AI samen met het GPT-taalmodel zou een consult van zeven minuten terug kunnen brengen tot vijftien seconden.
Het drama van COMED – dat zich met deze technieken bezighield – is kennelijk aan de minister voorbijgegaan. Net zoals het IZA een alles overkoepelend en alles oplossend initiatief moest worden, komt er nu AI. Om AI in de zorg te bevorderen en mogelijk te maken, moet ook de ontwikkeling van CumuluZ gestimuleerd worden.
Data-infrastructuur voor het gehele zorgdomein
CumuluZ bestaat op dit moment uit de NFU, de NVZ, mProve en Santeon. Deze coalitie “hoopt uit te breiden naar de eerste lijn, vvt en ggz. CulumuZ wil een data-infrastructuur aanbieden voor het gehele zorgdomein. Uiteindelijk wil de organisatie het publiek en sociale domein verbinden voor preventie en populatiemanagement”.
Ik weet niet hoe u het ervaart maar “populatiemanagement” komt mij vrij Noord-Koreaans over. Hoewel Europa behoorlijk bezig is om de randvoorwaarden van veiligheid rond databanken op te stellen, is dat nu nog bij lange na niet het geval.
Gebruik van AI in de zorg
Daarnaast is het probleem dat zowel de bronnen als het beheer van de kolossale hoeveelheid zorgdata in combinatie met AI-achtige informatiesystemen, onzeker zijn. Organisaties als Microsoft en Google zijn meer dan geïnteresseerd in zorgdata gezien de commerciële mogelijkheden.
Microsoft heeft overigens – op grond van gehouden enquêtes – een interessante opvatting over het gebruik van AI in de zorg: “het gebruik van conversationele en generatieve AI biedt veelbelovende mogelijkheden om de zorg voor patiënten te verbeteren. Artsen kunnen zo een direct, persoonlijk gesprek met hun patiënt voeren en zich volledig op diens behoeften richten, terwijl de AI-oplossing op de achtergrond meeluistert en automatisch digitale aantekeningen maakt die de arts na afloop van het consult meteen kan raadplegen en gebruiken. Deze innovatie ondersteunt de arts-patiëntinteractie en zorgt voor duidelijke communicatie, een persoonlijke aanpak en meer continuïteit tijdens het zorgproces”.
Hooggespannen verwachtingen
Over (financiële) besparingen of goedkoper worden van de zorg wordt terecht niet gerept. De internet-zeepbel van eind twintigste eeuw heeft geleerd dat de rol van ict zwaar overschat kan worden. Ik heb zelf de hooggespannen verwachtingen van ict in de zorg zien verdampen. Zeker er waren besparingen en verbeteringen in bepaalde afdelingen, maar voor andere afdelingen – waaronder administratie en automatisering – namen de complexiteit en de kosten sterk toe. AI kan bij de juiste toepassing zeker bijdragen aan de kwaliteit van het behandeltraject, maar een afname van de zorgkosten door AI verwacht ik niet. Het tegendeel is zelfs waarschijnlijker.
Domme Databank
Het is opvallend dat veel politici en bestuurders zich aangetrokken voelen tot het “probleemoplossend vermogen” van AI-trajecten. Zij realiseren zich niet dat de basis van AI een gigantische hoeveelheid ongeorganiseerde informatie is die pas intelligent wordt als een hoogopgeleide data-analist – met kennis van zaken – de juiste vraagstelling (algoritme) opstelt. Gebeurt dit niet dan is AI niet meer dan DD oftewel een Domme Databank met soms ontregelende uitkomsten. In die zin kan de toeslagen-affaire of het fenomeen dat onschuldige passagiers bij een paspoortcontrole merken dat ze op een terroristenlijst staan, leerzaam zijn.
Door: Robert W. Kreis, chirurg N.P. en em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc