Een aantal weken geleden riep staatssecretaris Van Rijn dat er 100 miljoen bij moet in de verpleeghuissector. De Nza deed er een schepje bovenop en berekende dat het minimaal 1,3 miljard moet zijn. Deze week werd er nog eens 200 miljoen toegezegd voor de verpleeghuiszorg.
Behalve dat het ook in de zorg kennelijk goed is om alert te zijn op ‘een paar nullen verschil’, gaat deze (ferme) roep om meer geld, naar mijn mening voorbij aan iets belangrijkers.
Nza legde een vinger op de zere plek door te constateren dat wij op dit moment, van het beschikbare geld voor de langdurige zorg slechts 60 procent direct ten goede laten komen aan de uitvoering, d.w.z. aan wassen, aankleden, verbinden, behandelen etc.
Verbijfskosten en overhead
Dit raakt een belangrijke kern en ik zou er nog twee aanvullingen op willen doen:
1) Het feit dat momenteel 40 prcent van de tarief inkomsten gaat naar respectievelijk verblijfskosten (20 procent) en organisatie en overheadkosten (20 procent), is een direct gevolg van gevoerd (overheids)beleid. Als we nou vinden dat dit toch iets te gek is (gezien de huidige inzichten) en áls we reden zien om dat anders te verdelen, laten we dan doorpakken en er niet langer alleen over praten en klagen. Nza (en verzekeraars b.v.), kom met een plan van aanpak!
2) De 20 procent organisatie- en overhead kosten worden nogal eens populair weggezet als kosten van managers die er hun zakken mee vullen. Berenschot deed vorig jaar onderzoek naar het aandeel van de kosten van management. Wat blijkt? In de ouderenzorg maken de loonkosten van alle leidinggevenden samen 4,3 procent uit van totale organisatiekosten (FD sept. 2016). Ook hier: zorgvuldigheid ook met getallen is belangrijk en voorkómt dat we de verkeerde maatregelen nemen met elkaar.
Management
Dan over die ‘minder dan 5 procent’ kosten voor management: die zie ik als interimmanager terug als ik ergens wordt ingevlogen om personeel te motiveren om zorg te (blijven) leveren. Ik kom in tamelijk grootschalige zorgorganisaties waar als het meezit nog een paar locatiem ‘primair proces’. Teamleiders zijn omgedoopt tot coaches en zorgprofessionals worden geacht héél veel zelf te doen. Soms zelfs zonder enig inzicht in beschikbare budgetten en in de veronderstelling dat ze het érg leuk vinden om te roosteren, te organiseren en (alleen nog) te zorgen dát..
Ik kom verweesde afdelingen tegen en teams waar soms de helft van het vaste personeel ziek thuis zit of zich voorgenomen heeft naar een andere baan uit te kijken.
Méér leidinggevenden
Nu mijn vraag: zou het kunnen dat we niet minder maar méér leidinggevenden nodig hebben in de zorg? Goede en betrokken leidinggevenden die niet komen om zaken ‘op te leggen’ maar om zorgmedewerkers te faciliteren, die niet komen om personeel te controleren maar om hen de benodigde aandacht te geven en zo nu en dan scholing voor ze te regelen. Ze overigens ook af en toe op (professioneel) gedrag aan te spreken. Managers die niet komen om ambities van de bestuurders blind te volgen maar om deze bestuurders te vertellen wat er gebeurt en nodig is op de werkvloer. Welke ideeën daar leven om de zorg te verbeteren en toch binnen het budget te blijven met elkaar.
Tja, en laat de uitgaven voor management dan eens verdubbelen (naar 10 procent van het totaal aan organisatiekosten)? Is dat het dat niet waard als de zorg daardoor beter gaat functioneren en de cliënt of bewoner beter krijgt wat deze nodig heeft?
Zelfstandig interimmanager