Is het verkiezingsretoriek of is er echt een kentering merkbaar in politiek Den Haag? Wie het weet mag het zeggen, maar vast staat dat zorg ineens hoog op de politieke agenda staat.
Op dit moment is het vooral de hoogte van het eigen risico in de basisverzekering die in het middelpunt van de belangstelling staat. Vier partijen hebben in hun concept verkiezingsprogramma’s opgenomen dat dit eigen risico terug moet naar 0 euro. SP, GroenLinks, PVV en 50 plus hebben dat voornemen al geuit. Eerder deze week zei ook PvdA-fractievoorzitter Samsom dat hij serieus wil kijken naar het afschaffen van het eigen risico. Dat scheelt elke verzekerde die zorg gebruikt volgend jaar 385 euro.
Althans, optisch. Want het geld dat niet binnenkomt via het eigen risico moet natuurlijk wel ergens vandaan komen. Vroeg of laat betalen we met zijn allen ook die rekening. Maar toch. Wie kan er op tegen zijn als het eigen risico terug gaat naar 0 euro? Het klinkt sympathiek en iedereen is voor. Wie wil er nu geen 385 euro overhouden?
En als we dan toch bezig zijn. Hier nog een paar suggesties voor partijen die hun programma nog moeten schrijven. De premie voor de zorgverzekering gaat zeker niet omhoog. Ook niet met 3,50 euro per maand. En de eigen bijdragen schaffen we af. Fysiotherapie wordt geheel betaald net als de speciale steunzolen van oma en de rollator van opa.
Wat nog? Oh, ja het basispakket blijft ten minste zoals het is, maar eigenlijk kan er best nog het een en ander bij. Geld speelt geen rol in dit seizoen.
Bedenkingen
Vragen staat vrij, zoveel is wel duidelijk. En Sinterklaas komt vroeg dit jaar. Toch heeft Patiëntenfederatie Nederland haar bedenkingen. Het is prima als het eigen risico terug gaat naar 0 euro. Maar daarmee zijn we er nog lang niet. Zorg en zorgkosten draaien om veel meer dan alleen dat eigen risico. Sinds het kabinet een aantal tegemoetkomingen voor zieken en gehandicapten schrapte uit de begroting horen wij steeds vaker van onze leden dat mensen nauwelijks nog kunnen rondkomen. Ze betalen zich arm aan eigen bijdragen in de zorg. Rekening op rekening. Wij zien berekeningen van mensen die als gevolg van de opeenstapeling van eigen bijdragen en eigen betalingen honderden euro’s per maand in inkomen zijn achteruit gegaan.
En dan hebben we het helemaal niet over bijzondere zaken, maar over kosten van alledag die voor zieken en gehandicapten nu eenmaal veel hoger uitpakken dan voor gezonde mensen.
Geld is er, maar wie krijgt het?
De Haagse politiek heeft dat probleem indertijd wel gezien. Daarom hebben gemeenten er geld bij gekregen om hun inwoners financieel bij te staan na het verdwijnen van de compensatie voor het eigen risico en de tegemoetkoming voor gehandicapten en chronisch zieken. Maar dat geld is niet vastgelegd voor dat doel. Gemeenten gebruiken die miljoenen naar eigen goeddunken en vaak niet voor de groep voor wie het is bedoeld. Mensen weten niet dat ze in aanmerking kunnen komen voor financiële ondersteuning door hun gemeente. En veel gemeenten verzuimen om hun inwoners daar op te wijzen.
Een jaar duurt twaalf maanden
Dat is de rauwe werkelijkheid die zich vanuit de Haagse politiek maar moeilijk laat zien. Afschaffen van het eigen risico is een mooi cadeautje in de aanloop naar de Kamerverkiezingen van maart volgend jaar, maar het is voor chronisch zieken, gehandicapten en zorgbehoevende ouderen een druppel op een gloeiende plaat. Zij zijn in januari al door hun eigen risico heen en moeten het de rest van het jaar maar zien te rooien. En helaas: het jaar duurt langer dan januari. Er volgen nog elf even dure maanden.
Wat ons betreft mag het eigen risico weg, maar is dat geen vrijbrief aan Den Haag om voor de echte problemen in de zorg de ogen te sluiten. Geen eigen risico is leuk voor iedereen. Maar wie het echt goed voor heeft met meer dan acht miljoen mensen die van zorg afhankelijk zijn, kijkt verder dan dit ene meevallertje.
Directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland
