Een van de oplossingen is het overbrengen van meer zorg naar dagbehandeling. Daarvoor zijn er wel aanpassingen – en innovatie – nodig. Die aanpassingen gelden dan niet alleen voor de wijze van werken in het ziekenhuis, maar ook de vergoeding door de zorgverzekeraar. Veel vergoedingen zijn nog steeds gestoeld op een verblijf in het ziekenhuis. Historisch gezien begrijpelijk, maar het resultaat zou moeten tellen.
Duidelijke voordelen
De voordelen van dagbehandeling ten opzichte van ziekenhuisopname zijn namelijk duidelijk: de patiënt hoeft niet te overnachten en kostbare beddencapaciteit wordt vrijgespeeld, maar in deze tijd voor de patiënt nog belangrijker: deze hoeft alleen voor de ingreep in het ziekenhuis te zijn en kan daarna snel naar huis. In (post)coronatijden een gerustellende gedachte.
Verwen je patiënt
Een mogelijkheid om dagbehandeling voor meer procedures te faciliteren, is het implementeren van zogenaamde lounges. In Nederland, maar ook daarbuiten, is dit een groeiend concept voor eenvoudige ingrepen. Je hebt bijvoorbeeld hartlounges voor patiënten die in een hartcatheterisatiekamer (of cath lab) een minimaal invasieve ingreep ondergaan, zoals dotteren, het implanteren van een pacemaker of een ablatie. Maar een dergelijk concept kan eigenlijk voor elke ingreep ingezet worden, die je in dagbehandeling kan doen. Je kunt denken aan keel-, neus en ooringrepen, sommige bariatrische ingrepen, inconctinentie-ingrepen, etc.
De ziekenhuizen die een lounge hebben, hebben meestal een paar beddenkamers opgeofferd om een open ruimte te maken. Hier komen de patiënten en worden zij voorbereid op de procedure. Vervolgens wachten zij in een ontspannen ruimte op de procedure. Na de ingreep komen ze terug in deze ruimte, om dezelfde dag weer naar huis te gaan. De kamer ziet er uit als een huiskamer met dito inrichting. Dit alles om de patiënt op zijn of haar gemak te stellen.
Patiënttevredenheidsonderzoeken laten zien dat het concept door de patiënt erg wordt gewaardeerd: het voelt minder als een ziekenhuis, waardoor de spanning minder op je drukt. En wil je het echt leuker maken en aan stressreductie doen, dan hebben sommige lounges kussens met rustgevende muziek of kun je zelfs denken aan Virtual Reality-brillen met stress-reducerende programma’s.
Resultaten tellen
Dat klinkt allemaal mooi, maar wat levert het op? Ten eerste kan in deze tijd van een toenemende vraag naar veiligheid het concept van dagbbehandeling helpen. Je kunt ruimten creëren los van andere afdelingen, waardoor contact met andere patiënten wordt verminderd. De ruimten kunnen dus ook ‘coronavrij’ gemaakt worden. Ten tweede is het efficiënt: vanuit een lounge kan het personeel bijvoorbeeld in een oogopslag meerdere patienten ‘overzien’, in plaats van dat zij elke kamer apart moeten binnenlopen.
Tevens kun je door de versnelde doorloop van patiënten (worden gedurende de dag ontslagen), er meer op een dag behandelen. De arbeidsproductiveit van de -schaarse – verpleging kan dus omhoog. En ten derde: door inzet van lounges kan een dagbehandelingscentrum ‘anderhalve meter proof’ gemaakt worden, zonder heel veel meer ruimte in te nemen of capaciteit te verliezen.
Even een paar harde feiten uit ervaring: in een groot ziekenhuis in Denemarken, steeg het aantal dotteringrepen vorig jaar na implementatie van een speciale ‘dotter-lounge’ met 1.000 per jaar. Dit ging gepaard met een kostenreductie van 500 euro per patiënt. Een ander ziekenhuis kon in het hart van de Covid-19 pandemie nog voor 80 procent van haar doelstellingen halen qua aantal ingrepen en steeg na de piek weer snel terug 100 procent.
Weinig zichtbare voordelen
De voordelen worden steeds meer evident, maar waarom zien we er nog zo weinig? De belangrijkste reden is dat ziekenhuizen voor veel procedures, die voor dagbehandeling in aanmerkingen kunnen komen, vergoedingen krijgen, gebaseerd op een opname in het ziekenhuis (overnachting voor- en/of achteraf). Ziekenhuizen kunnen zich financieel in de vingers snijden als ze de patiënt middels dagbehandeling helpen, omdat hiervoor een andere – veel lagere – vergoeding staat. De investering in bijvoorbeeld een lounge om dagbehandeling te faciliteren, loont zich dan niet meer, omdat de inkomsten per patiënt dalen. De groei in behandelingen als gevolg van de capaciteitsstijging maakt dit niet altijd goed.
Die business case moet dus kloppen en zowel het ziekenhuis als de zorgverzekeraar moeten de vruchten gaan plukken van de efficiëntieslagen die worden gemaakt. In de cardiologie is dit voor veel procedures mogelijk, in de chirurgie leidt dagbehandeling vaak nog tot een zeker verlies aan inkomsten.
Tijd voor ‘common sense’-oplossingen
Het wordt daarom hoog tijd dat op zich ‘common sense’-oplossingen (zoals overigens ook ‘remote patient monitoring’) niet worden tegengehouden door het financiële raamwerk waarin wij ons bevinden en innovatie echt de ruimte gaat krijgen. Want samen gaat het ons lukken, dat weet ik zeker.
Andre Holwerda Business Manager Medtronic Integrated Healthcare Solutions (IHS) Benelux