Zorgverzekeraars propageren meer en meer zorg in bundels in te willen kopen, met als doel de prikkels te verleggen van productie naar kwaliteit, waarbij uitkomsten leidend zijn. Mooi die bundels, maar wat zijn de uitkomsten en hoe meten we ze? Zijn medische technologieën en hulpmiddelen ook bundelfähig?
Bij een provider van mobiele telefonie kan ik kiezen tussen nationale bundels, internationale bundels, data bundels, sim only aanbiedingen, onbeperkt bellen, onbeperkt sms’en, data bolt-ons, gratis sim. Heeft iemand met diabetes ook deze keuzes? Vier keer jaarcontrole? Of 24/7 een app? Extra inzet van educatie?
Verbandmiddelen, incontinentiemateriaal en hoorzorg zijn hulpmiddelen. Teststrips voor bloedglucosemeting ook. Digitale gepersonaliseerde diabeteszorg wordt verdisconteerd in eenheidsprijzen van materiaal. Nou niet echt een link met uitkomsten, transparantie, waardegedreven zorg.
En juist bij diabetes zien we digitale toepassingen een enorme vlucht nemen. Een andere categorie. Uiteraard helpen ze mensen met diabetes ook om de regie over hun leven met diabetes te houden, maar de impact is veel groter.
Minder complicaties
Uit onderzoek blijkt dat regelmatig (of geautomatiseerd) meten de gezondheid van mensen met diabetes daadwerkelijk verbetert. Ze zijn nu fitter en hebben later minder kans op complicaties. Als je toch wilt bundelen en categoriseren, is het logischer om diabetes als een ‘vertical’ te beschouwen en alle hulpmiddelen en technologie die daarin passen in één bundel onder te brengen.
Dat brengt me bij het tweede punt: de kosten. De zorg is nog steeds voornamelijk georganiseerd vanuit het perspectief van zorgaanbieders en zorgverzekeraars in plaats vanuit die van patiënten. Dat betekent ook dat er, als het over kosten gaat, met name gekeken wordt naar de inkoop. Het rendement van een behandeling of middel is minder strak in beeld.
Gezondheidseconoom Marc Pomp beschreef al in 2010 in zijn studie ‘Een beter Nederland’ wat het rendement kan zijn van goede zorg. Daarbij ging het om hogere kwaliteit van leven en een langere levensverwachting – nog vrij abstracte begrippen, hoewel hij elk jaar extra levensverwachting waardeerde op 50 duizend euro – en harde economische rendementen, zoals lager ziekteverzuim, hogere arbeidsparticipatie en meer productiviteit.
Kostenbesparing
In een later onderzoek maakte Pomp een kosten-batenanalyse waaruit bleek dat dankzij de inzet van innovatieve genees- en hulpmiddelen bij zes veelvoorkomende ziekten jaarlijks tussen de 0,6 en 1,6 miljard euro kan worden bespaard. Dat zijn uitgespaarde zorgkosten, bijvoorbeeld omdat door zelfmanagement minder (lange) consulten nodig zijn of minder ziekenhuisopnames, en uitgespaarde maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld door lager ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.
Zorguitkomsten die er voor de patiënt toe doen, zijn een centraal begrip in value based healthcare. Wat mij betreft nemen we daar ook de maatschappelijke consequenties en kosten in mee. En als er dan toch gebundeld moet worden, breng dan alle onderdelen van diabeteszorg in één bundel onder. Dat maakt de zorg beter en de uitkomsten transparanter. Zodat je deze meldingen niet op je mobile device ontvangt: “zorg dat je voldoende tegoed hebt om een bundel aan te zetten”.