De succesverhalen over e-health vliegen je om de oren, vooral in de media. Een ICT-bedrijf heeft een baanbrekende medische app ontwikkeld. De manager heeft een prachtige portal aangeschaft en de visionaire dokter heeft die morgen al voor hem klaar. Vaak lijkt zo’n project met de eerste patiënten goed te gaan, maar vervolgens bloedt het langzaam dood.
Klinkt het bekend? Ik weet er helaas alles van. Tien jaar geleden vertelde ik een enthousiast verhaal in een interview over de polikliniek van de toekomst. Alles werkte al, maar helaas is er na een decennium nog bedroevend weinig overgenomen. Nagenoeg geen enkele e-health-toepassing, app, persoonlijk gezondheidsdossier of portal wordt breed in de patiëntenzorg geaccepteerd. Niet door dokters en niet door patiënten. De e-health monitor van NICTIZ laat ook al jaren hetzelfde beeld zien. Veel wensen en weinig wol.
Te mooi om waar te zijn
Hoe komt dat toch? Eén van de antwoorden is dat het meestal te mooi is om waar te zijn. We laten ons lokken door het beleg, het toefje slagroom op de taart. Maar als je alleen beleg eet, hou je honger. En dat is de essentie, we kijken naar het beleg en niet naar het brood.
Zorg is gecompliceerd. Elke simpele handeling heeft grote consequenties voor andere processen. De juridische en privacy drempels zijn enorm. ICT-systemen en bovendien zijn e-health-oplossingen vaak vanachter het bureau bedacht, zonder connectie met de werkvloer. Vergoeding is lastig. Het project wordt betaald, maar over financiering voor de langere termijn is niet nagedacht. De grootste barrière, ten slotte, is een gebrek aan relevante inhoud en gebruiksvriendelijkheid.
Toch is dit geen pleidooi om niet aan e-health en innovatie te doen. Integendeel. Mijn oproep is: “Begin met het brood!” Beschouw de behoefte van de patiënt om te weten wat er aan de hand is en wat er gaat gebeuren als de honger en zie basisinformatie als het brood om die honger te stillen. Zonder begrip geen grip. Zonder kennis geen keuze.
Dokter Google
We zien die honger heel duidelijk terug in de praktijk. Want waarom is dokter Google zo prominent aanwezig na de spreekkamer? Grotendeels omdat de mondelinge informatie van artsen meteen vergeten wordt en we nauwelijks alternatieven aandragen. Soms een foldertje (Wanneer heeft u voor het laatst een folder gelezen?) of we verwijzen naar een website, waar patiënten zelf maar moeten zoeken waar de benodigde informatie staat. Geen wonder dat men gaat Googelen om de honger naar informatie te stillen.
Hou het simpel en breed. Het brood moet gemakkelijk toegankelijk zijn voor patiënt. En gemakkelijk te geven, want scheep de dokter niet op met enorm ingewikkelde applicaties. Begin niet met mooie apps die ze downloaden en vervolgens niet meer gebruiken. Zet niet meteen in op zwaar beveiligde portals, waar een patiënt maar één keer komt omdat de portal nauwelijks inhoud blijkt te hebben. Ook al omdat elke organisatie zijn eigen portal schijnt te moeten hebben. Nee, begin met eenvoudige tools met basisinformatie, niet meteen alle onbegrijpelijke medische persoonlijke gegevens. Die oplossingen komen later allemaal echt wel.
Negeer de heerlijke verleiding van het beleg. Bedenk dat het een stuk lekkerder is met goed brood eronder. En veel voedzamer. Kortom: stil de honger, begin met het brood!
KNO-arts in het Flevoziekenhuis
