Medewerkers moeten de kans krijgen om, voordat ze een nieuwe taak of rol krijgen, eerst eenvoudiger zaken te leren. Zij moeten zich kunnen ontwikkelen op de manier waarop bijen dat doen.
In de zomer besluip ik hommels en bijen in de tuin: wat doen ze, hoe vliegen ze, hoeveel stuifmeel zie ik aan hun pootjes zitten? Ik bewonder ze. Onze kersenboom zoemt in mei van de bijen en de hommels. Mijn ouders hebben mij het belang van insecten, met name bijen, voor onze voedselvoorziening meegegeven.
Na een paar maanden wikken en wegen ben ik afgelopen september begonnen met een basiscursus bijenhouden bij Imkerij Stad&Streek. Ik heb de afgelopen maanden veel geleerd. Ik wist wel iets over honingbijen; over de koningin, de werksters en de darren. Maar hoe ingenieus hun leven een samenspel is, begin ik nu te begrijpen. Bijen leven puur.
Ik heb bewondering voor de manier hoe bijen hun leven inrichten: doelmatig, perfectie, efficiëntie en hoogwaardig. Al deze ingrediënten, in de juiste verhoudingen op een moment, laten een volk groeien en ontwikkelen. De groei van een bijenvolk is ook afhankelijk van het weer: de temperatuur, de regen, de lengte van de dagen. Want een bijenvolk heeft stuifmeel en nectar nodig om te kunnen groeien en of die in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn, is afhankelijk van het seizoen en de weersinvloeden.
Vicieuze cirkels van problemen
Toen ik bijna tien jaar geleden zzp’er werd, ontbrak er iets in veel organisaties: visie, bevlogenheid, hoogwaardigheid, efficiëntie en erkenning van vakmanschap. Ik zag dat er vicieuze cirkels van problemen waren die organisaties zelf moeilijk konden doorbreken.
Nu met de imker-blik, zie ik nog beter: er is ook te weinig aandacht voor de ontwikkeling van de individuele medewerker. Doen bijen dat wel? Bijen ontwikkelen zich vanuit het larvestadium, waarin ze liefdevol gevoed worden, via verpopping naar een jonge bij. De eerste weken van haar leven blijft een bij in de kast waarin zij verschillende taken vervult, zoals het opruimen van dode bijen en het voeden van larven. Pas de laatste weken van haar leven, mag zij naar buiten om stuifmeel en nectar te halen. Eerst blijven ze dichterbij de kast, maar als jonge bijen goed kunnen vliegen (sturen, remmen) vliegen ze grotere afstanden want verder weg betekent ook meer risico.
Het is noodzakelijk dat medewerkers zich vergelijkbaar mogen ontwikkelen. Dat ze, voordat zij een nieuwe taak of rol krijgen, eerst eenvoudiger taken of rollen moeten leren. Dat in die fase ook het uiterste van een medewerker gevraagd wordt, omdat zijn werk even belangrijk is dan dat van anderen voor het totale resultaat. Dat dat belang naar die medewerker ook benoemd wordt. Dat een medewerker mag leren van ervaren collega’s. En dat kennis vanzelfsprekend gedeeld wordt. Iemand bijsturen als dat nodig is. Tijdens opleidingen is dit redelijk gewaarborgd, maar na je diploma begint je vakinhoudelijke ontwikkeling pas echt, terwijl je in de praktijk al direct als volleerd moet meedraaien.
Vakmanschap
Ook na je diplomering blijft vakmanschap belangrijk. Je hele leven je vakmanschap ontwikkelen en dat de organisatie waar je voor werkt in de missie, visie, sturing en de organisatie van processen, dit waarborgt. Dat zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn.
Het belang van ontwikkeling van vakmanschap is enorm, maar niet altijd goed zichtbaar voor wie het niet kent. Het vergt tijd, aandacht en volhouden. Tijd is nodig omdat het seizoen niet altijd meezit. Door continue ontwikkeling en waardering voor vakmanschap kunnen organisaties wel inspelen op de wisselende omstandigheden: wetgeving, financiering, veranderende wensen van klanten, vergrijzing. De juiste mensen op de juiste plek die de juiste dingen op de juiste manier doen (en op het juiste moment). We kunnen nog veel van bijen leren.
Organisatiedokter bij Ouipa
