Schaarste aan verpleegkundigen vormt de grootste bedreiging voor de kwaliteit van de gezondheidszorg. Besef van urgentie en samenhangend beleid ontbreken.
De kranten staan er vol van. Drukte op de spoedeisende hulp. Geen zorg voor zelfstandig wonende ouderen. Gesloten bedden in ziekenhuizen door tekorten aan gespecialiseerde verpleegkundigen. Tekorten aan hoger opgeleide verpleegkundigen in de ouderenzorg en de wijk.
Oorzaken: er worden onvoldoende verpleegkundigen worden opgeleid, ze zijn onevenwichtig verdeeld tussen de verschillende sectoren in de zorg en hun werkomgeving prikkelt hen te weinig zich te blijven ontwikkelen. Er is niet geanticipeerd op de vergrijzing van de bevolking die leidt tot meer chronisch zieken en ouderen met gezondheidsproblemen. Ik mis het besef van urgentie bij politiek, werkgevers, patiënten, vakbonden en beroepsorganisaties van artsen en verpleegkundigen. Er is geen langetermijnvisie op het gebied van praktijkvoering, onderwijs en onderzoek. Wat hebben we nodig?
Praktijkvoering
De opdracht aan verpleegkundigen is de laatste twintig jaar drastisch veranderd. De vragen zijn complexer geworden: Welke interventie is nodig bij die oudere dame met haar CVA en een diabetische voet in het verpleeghuis? Hoe coördineren we de zorg voor de man met hemofilie en hiv die van verschillende artsen medicatie krijgt? Wat werkt bij de verstandelijk gehandicapte man die dementeert? Wat doen we bij de psychotische patiënt die thuis woont en vereenzaamt? Hoe handelen we bij het gezin waar een kind wordt mishandeld? Al die situaties vragen om diepgang van kennis, vaardigheden en attitude!
Deze vragen moeten in beroepen, functies en opleidingen vertaald worden. Mbo- en hbo-verpleegkundigen hebben dezelfde titel en bevoegdheden in de Wet BIG. Al 45 jaar doen zij hetzelfde werk. Deze praktijk is onhoudbaar. Uit onderzoek blijkt dat waar meer hoogopgeleide verpleegkundigen werken er minder patiënten overlijden. Dit laat onverlet dat we mbo’ers ook in de toekomst hard nodig hebben. Maak een helder onderscheid in taken en zorg voor een goede mix van beide niveaus in teams. Voer functiedifferentiatie in die het beroep op elk niveau aantrekkelijk maakt.
Minister van VWS: Wijzig de Wet BIG en voer heldere, onderscheiden beroepstitels en bevoegdheden door voor mbo- en hbo-verpleegkundigen.
De invloed van 195 duizend verpleegkundigen op hun beroepspraktijk is onvoldoende. Dit komt door bureaucratische managementstructuren, maar ook doordat de beroepsgroep zich onvoldoende profileert.
Werkgevers en beroepsgroep: regel op bestuurlijk niveau governance van verpleegkundigen die recht doet aan hun professionele verantwoordelijkheid.
Na de afbraak in de jaren tachtig zijn we de wijkzorg weer aan het opbouwen. Maar veel jonge gemotiveerde wijkverpleegkundigen verlaten teleurgesteld de wijk door de hoge werkdruk en te weinig tijd om te leren. Zorgverzekeraars: geef meer ruimte aan de wijkverpleging.
Onderwijs en leren
De werkdruk is hoog er is weinig tijd voor opleiden en leren in de praktijk. De omvang van het fenomeen ‘onbewust onbekwaam’ is groter dan we onderkennen. Reflectie en coaching kosten tijd. Creëer meer tijd voor informeel leren en opleiden in de praktijk. Stop met de maatschappelijk onverantwoorde numerus fixus in het hbo voor verpleegkunde, dat de afgelopen jaren veel heeft geïnvesteerd in kwaliteitsverbetering van de curricula.
Werkgevers: creëer een lerende werkomgeving en meer stageplaatsen voor mbo- en hbo-studenten.
Onderzoek
De ontwikkeling en implementatie van wetenschappelijke kennis is noodzakelijk om het beroep van verpleegkundige niet alleen effectief maar ook aantrekkelijk te laten zijn voor jongeren. De budgetten voor verpleegkundig onderzoek staan in geen verhouding tot het belang van deze beroepsgroep.
VWS: Maak een masterplan voor onderzoek en implementatie met een budget van 50 miljoen per jaar.
Witte woede
De patiëntenzorg verandert razendsnel en dat geldt ook voor de rol van verpleegkundigen. Staan de benodigde maatregelen bij de traagwerkende beleidstafels van politiek, werkgevers en beroeporganisaties werkelijk centraal? Of wachten we op een nieuwe witte woede van verpleegkundigen?
Verpleegkundige
