Steeds vaker wordt gebruik gemaakt van de kennis van patiënten om het zorgproces te verbeteren. Daar moet een faire vergoeding tegenover staan.
Sinds 2015 wordt in Nederland aandacht besteed aan value based healthcare, dat in 2010 geïntroduceerd werd door Michael Porter. Value based healthcare heeft tot doel dat alle handelingen en stappen in het zorgproces van betekenis is voor diegene aan wie de zorg geleverd wordt; de patiënt.
Om de transformatie naar value based healthcare te realiseren krijgt de patiënt een belangrijke rol als expert en beoordelaar van de zorg waardoor de performance kan verbeteren schrijft Tessa Richards in haar blog ‘Power tot the people’ in BMJ. We hebben patiënten nodig om duidelijk te maken wat werkt in de verbetering van mentale, fysieke, functionele status en kwaliteit van leven. Begin dit jaar vond De het OECD policy forum plaats over “ the future of health”.
Iedereen vindt patient centred healthcare een goed plan. Cliënten worden co-creators van hun eigen gezondheid. In Nederland is value based healthcare als eerste omarmd door de Santeon ziekenhuizen. Geleidelijk krijgt value based healthcare ook in de care sector steeds meer belangstelling.
De patiënt als expert
Steeds vaker wordt gebruik gemaakt van de kennis van patiënten om het zorgproces te verbeteren. Het Elizabeth ziekenhuis in Tilburg nodigt naast de cliëntenraad andere patiënten uit om het nieuw te introduceren epd zo goed mogelijk af te stemmen op de behoefte van de patiënt. Een gemengd gezelschap van patienten van alle leeftijden en achtergronden wordt betrokken om een succesvolle implementatie te garanderen.
De patiënt kan door de beschikking over data van onderzoeken informatie benutten die nodig is om verantwoordelijkheid te kunnen nemen over hun eigen herstelproces. Veel patiënten zoeken informatie over hun ziekteproces op internet en zijn goed geïnformeerd over de (on)mogelijkheden wanneer ze bij een arts komen. De arts wordt coach. Volgens medische specialisten wordt dat de realiteit voor alle medische zorg in 2025. Natuurlijk zullen er patiënten blijven die de voorkeur geven aan een de arts als expert. De ontwikkelingen gaan snel. Ook zorgverzekeraars volgen deze trend.
Achmea vraagt de directeur van de depressie vereniging om een aantal maanden mee te draaien bij de zorginkoop voor de behandeling van depressie. Het levert hun veel kennis en informatie op hoe de zorg te verbeteren; eenvoudiger, goedkoper en slimmer. Informatie van betekenis voor vele anderen met economische waarde. Maison de Boer ontwikkelt met jonge kankerpatiënten in het Radboudziekenhuis voeding die bij hen past. Een positieve ontwikkeling. Zo ontstaat zinnige zorg.
Huidige vergoeding cliëntenraden uit de tijd
Bij de meeste zorgorganisaties bestaat de vergoeding van cliënten die zich inzetten om het zorgproces, woonvoorzieningen en de organisatie te verbeteren uit reiskosten en een geringe vergoeding voor aanwezigheid. Het gaat over een paar honderd euro per jaar. Dit in tegenstelling tot een raad van toezicht die afhankelijk van de grootte van de organisatie 2000 tot 15.000 euro per jaar ontvangen. Daarnaast beschikken zij over een budget voor deelname aan opleidingen, teambuilding, begeleiding bij evaluaties etc. Beide organen zijn bedoeld om onafhankelijk advies te geven.
Natuurlijk kan een lid van de raad van toezicht aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste besluiten of onvoldoende kwaliteit en veiligheid van zorg. De cliëntenraad daarentegen vertegenwoordigd alle cliënten die gebruik maken van zorg bij de betreffende organisatie. Veel van de documenten die voorgelegd worden aan de raad van toezicht en ondernemingsraad komen ook bij de cliëntenraad voor advies of instemming.
Nu de cliënt als expert wordt gezien en het geaccepteerd en erkend wordt dat cliënten over waardevolle informatie beschikken is het passend om de vergoeding aan te passen en cliëntenraden te ondersteunen om op een professionele wijze een bijdrage te leveren. Ook kan het zinvol zijn om een cliënt in de raad van toezicht te benoemen in plaats van de vertegenwoordiging van de cliëntenraad. Cliënten die op verzoek deelnemen aan brainstorm sessies of innovatieve projecten hebben evengoed recht op een ‘faire’ vergoeding.
In 2015 verscheen in het British Medical Journal The economic value of patients in the improvement of healthcare. De revolutie in de zorg met de patiënt als expert vraagt om nieuwe business modellen.
Oprichter en algemeen directeur van Cobala
