Was dit nu nodig? In de media kreeg het faillissement van de Amsterdamse en Lelystadse ziekenhuizen de omvang van een nationale ramp.
Natuurlijk is het verdrietig als patiënten overgeplaatst moeten worden naar een ander ziekenhuis. Oude kwetsbare mensen die vertrouwd zijn met hun ziekenhuis, hun dokter en hun verpleegkundigen. En natuurlijk is het ook verdrietig als je al jaren in zo’n ziekenhuis werkt, je collega’s ook je vrienden zijn en je eigenlijk met elkaar een grote familie vormt.
Berg en Bosch
In 1992 gebeurde hetzelfde in Bilthoven met het ziekenhuis Stichting medisch centrum Berg en Bosch. Vlak voor Kerst werd het gesloten, de patiënten overgeplaatst en de medewerkers naar huis gestuurd in een tijd waarin geen arbeidsmarktkrapte bestond. Reden van de sluiting was de kwaliteit van zorg die niet langer gegarandeerd kon worden en de penibele financiële situatie waarin het ziekenhuis verkeerde. Failliet gaan en ingrijpen is van alle tijden.
Een faillissement gaat niet over een nacht ijs. De ziekenhuizen verkeerden in geldnood, de financiële bedrijfsvoering was niet op orde. Ook de kwaliteit van zorg liet te wensen over. Als er voldoende alternatieven zijn die aan de wettelijke eisen en regels voldoen, kun je niet anders dan in het belang van de betaalbaarheid en toegankelijkheid van zorg ingrijpen. En dus zijn we verplicht om te kijken hoe dit kan worden opgelost, voor de patiënt. En dat is precies wat er gebeurt.
Retoriek
Mensen roepen de ene week dat het schandalig is dat de zorgpremie stijgt, en diezelfde mensen roepen de andere week dat het schandalig is dat er een ziekenhuis failliet gaat. Grote woorden, maar vooral een hoop retoriek, want over de kosten die dit met zich meebrengt hoor ik ze niet.
Onze gezondheidszorg is gestoeld op een sterke basis, namelijk solidariteit. Rijke mensen betalen voor minder rijke mensen en gezonde mensen betalen voor zieke mensen. Daar betalen we samen per jaar ongeveer 76 miljard voor. Als we niets veranderen betalen we in 2040 bijna 176 miljard euro per jaar (RIVM, 2018). Daarom komt het kabinet samen met ziekenhuizen en verzekeraars ook met het plan “de juiste zorg op de juiste plek”. Omdat het geen optie is om alles zoals we dat nu kennen, in stand te houden. Omdat er goede alternatieven zijn, waar de patiënt goed geholpen wordt. Omdat we het aan onze stand verplicht zijn om ook voor toekomstige generaties zorg betaalbaar en toegankelijk te houden.
Keuzes maken
We zullen moeten veranderen, er zit niets anders op. In hoe we over de (inrichting van) zorg denken, en in hoe we de zorg vormgeven. We zullen keuzen moeten maken. Minder institutioneel, meer in de buurt, in de wijk en in netwerken. We zullen het samen moeten doen en we zullen de consequenties van deze keuzes ook onder ogen moeten zien. En dat kan ook het faillissement van een zorginstelling zijn. Voorop blijft altijd staan dat iedere inwoner van ons land de zorg krijgt die nodig is. Nu en in de toekomst. Daar moet het over gaan.