Ik zit in de bios met een vriendin; medisch specialist van beroep. In het reclameblok komt een e-health toepassing voorbij. ‘Hé mooi voorbeeld van e-health’ mompel ik. Mijn vriendin reageert wat cynisch: ‘Oh ja, jij was toch van de e-health?’ De film begint.
Ik werd hierdoor geïnspireerd. Want er zit een gelaagdheid achter. Mijn vriendin is sceptisch over e-health an sich: ‘ik wil gewoon normaal mijn patiëntenzorg kunnen doen!’ En ze denkt dat ik vind dat alle zorg digitaal moet. Op mijn beurt denk ik dat zij al best veel met e-health doet en dus ook ‘van de e-health’ is.
Sterker nog: zijn we niet allemaal ‘van de e-health’? Ik ben niet pro e-health omdat het mijn werk is. Ik vind dat je e-health alleen moet inzetten als het relevant is en nut heeft. En dat kan al in heel veel gevallen! De relatie tussen zorgverlener en patiënt moet wat mij betreft centraal blijven staan, ook wanneer e-health wordt ingezet.
Servicegerichtheid
Daarnaast vind ik het aanbieden van e-health een service die gewoon bij de zorg hoort. E-health is al een niet weg te denken onderdeel van de zorg. Ik verwacht servicegerichtheid van de kapper, maar ook (juist!) van mijn zorg. Ik maak mijn afspraken, met welk bedrijf dan ook, het liefst online. Ik wil medische vragen (ook) online kunnen stellen, wil graag mijn lab-waarden thuis nog eens online kunnen bekijken en wil graag dat mijn medische gegevens in het buitenland ook zijn op te vragen als dat in mijn geval nodig is. En ik hoop dat (toekomstige) behandelbeslissingen voor mij zijn gebaseerd op overleg met mij, ervaring van mijn arts én beschikbare relevante data over de aandoening.
Ben ik dan ‘van de e-health’ of maak ik gewoon gebruik van services die er zijn om het leven makkelijker te maken? Om mijn zorg te ondersteunen? Er kan al zo veel en we gebruiken ongemerkt al zo veel e-health toepassingen… Iedereen is dan toch ‘van de e-health?’
Het begint met duidelijkheid
Toch interessant die opmerking ‘jij bent toch van de e-health’. Want wat is e-health dan? Regelmatig stel ik deze vraag aan deelnemers van congressen of colleges. Het antwoord verschilt een beetje per doelgroep. Vaak hoor ik voorbeelden van toepassingen: ‘Een PGO!’ ‘Een stappenteller!’ ‘Online inzage!’ ‘Digitale uitwisseling!’. En ook: ‘Is het niet een containerbegrip?’
Dat laatste is juist interessant. Want ik kan me voorstellen dat als mensen de term e-health als een containerbegrip ervaren, het vaag wordt. Zij weten dan niet wat eronder wordt verstaan en e-health misschien daardoor eigenlijk ‘best spannend’ vinden. ‘Is het iets ongrijpbaars wat me gaat overkomen waar ik straks niet meer omheen kan, maar waarvan ik niet weet wat het voor mij gaat inhouden’ What’s in it for me – als zorgverlener, als patiënt, als mantelzorger? Hoe gaat e-health mijn werk veranderen? En, bestaat mijn functie straks nog wel? Ik zie het eigenlijk niet zo zitten om e-health te gebruiken… en daar zijn genoeg redenen voor te bedenken. Maar voor mijn patiëntenpopulatie is e-health niet geschikt’. Dergelijke vragen hoor ik als het in de dagelijkse praktijk praat over e-health of daar onderzoek naar doe.
Ga daarom eens het gesprek met elkaar aan. Want het begint met duidelijkheid: wat is e-health? En wat is het niet? Gebruik je het al? Wat zijn je ervaringen? En wat ervaren je patiënten of cliënten? Discussieer en maak afspraken. Vanuit die helderheid kan een heldere visie met doel volgen. En dat is echt nodig om aan de slag kunnen te gaan. En kijk eens naar verwachtingen. Onderschat de digitale en gezondheidsvaardigheden van individuele personen niet.
Elke 10 minuten e-health
‘Elke 10 minuten van de dag gebruiken we allemaal wel een beetje e-health’ zei Maret Zonneveld laatst tegen me (huisarts en wetenschappelijk medewerker bij NHG). Want (huis)artsen gebruiken (bijna) allemaal wel elektronische dossiers. Dat blijkt ook steeds weer uit de jaarlijkse eHealth-monitor.
Ook mijn vriendin werkt als medisch specialist dagelijks met e-health. Zo werkt ze met elektronische dossiers, wisselt ze medische gegevens uit met andere zorgverleners, maakt ze misschien gebruik van online herhaalrecepten en videobelt ze met andere specialisten. En ook haar ziekenhuis biedt inzage in medische gegevens via een portaal. Dit zag ik op hoeonlineisjouwziekenhuis.nl. E-health blijkt dus toch al meer onderdeel van de zorg dan we misschien denken! We zijn allemaal van de e-health, al dan niet bewust. En dus is het niet zo spannend als het gewoon aansluit op je dagelijkse praktijk en het gewoon al onderdeel is van je werk.
Ben jij ook ‘van de e-health’?
E-health-adviseur bij Nictiz
